به گزارش پایگاه خبری تحلیلی بیرجندرسا به نقل ازمهر، دکتر مسعود سلطانی‌فر در نشست هم‌اندیشی نقاشی ایرانی و محیط زیست که پیش از ظهر یکشنبه در سازمان محیط زیست برگزار شد، با بیان این مطلب افزود: مناسبات ایرانی و محیط زیست ایران در بستر تاریخی و فرهنگی‌اش از سه منظر درخور بررسی است. نخست آنکه فلات ایران بخاطر قرار گرفتن در محل اتصال سه قاره آسیا، اروپا و آفریقا ناخواسته تبدیل به یک پل وسیع شده است که هم بخشی از خصوصیات بخشی را به عاریت گرفته و هم تبدیل به زمینه آمیزش طیف متنوعی از ویژگی‌های طبیعی آنها شده است.
به گفته وی، به این اعتبار محیط زیست ایران هم به آنها شبیه است و هم خصوصیات منحصربه فرد و بدیعی دارد.
سلطانی‌فر با بیان اینکه سرزمین ایران اصولا در کمربندی بیابانی کره زمین واقع شده است، اظهار داشت: اما به واسطه موارد مزبور چهره ای یکدست بیابانی مثل صاحاری شمال آفریقا یا شمال شرقی آسیا ندارد. در ایران هم جنگل های هیرکانی قاره اروپا وجود دارد و هم پلنگ آسیایی.
رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری تصریح کرد: علاوه بر این، ورود کوهستان به معادلات زیستی ایران تاثیر عمیقی بر کیفیت طبیعی سرزمینمان گذاشته است؛ چراکه کوه های ایران نه آنقدر مرتفع اند که مثل فلات تبت بخشی از جهان را از بخش دیگری جدا و متفاوت سازند، نه آنقدر کوتاهند که مانند استپ‌های میانه آسیا باعث یکنواختی شوند. کوه های ایران نه آنقدر فشرده اند که مثل آلپ سدی ستبر مقابل تعاملات طبیعی و انسانی پدید آورند و نه آنقدر پراکنده اند که نتوان نام کوهستان بر آن نهاد.
وی افزود: کوه های ایران به اعتبار صفاتشان مبدل به مولفه ای بسیار مهم و جدایی‌ناپذیر از مساله حیات طبیعت و انسان شده اند. به دلیل وجودشان در هر نقطه از ایران که دایره ای به شعاع 100 کیلومتر تصور کنید، اختلاف ارتفاع و درجه حرارت بافت حیوانی و پوشش گیاهی و منابع آب و خاک در آن حتما بسیار زیاد و متنوع است.
معاون رئیس جمهور تاکید کرد: بنابراین در ایران، با محیط زیستی بسیار متنوع و غنی مواجهیم تنوعی ناشی از تلاقی سه قاره، پوشیدگی با کوهستان و غنای ناشی از قرارگیری در میانه جهان و مشخصه‌های زمین شناختی کوه ها.
وی اظهار داشت: بحث دیگر اینکه فلات ایران از دیرباز به محلی برای سکونت انسان بدل شده است. حتی همین امروز که جمعیت بشر به بیشترین تعداد خود در تمام قرون و اعصار رسیده، تنها 12 درصد کره زمین، مسکون شده است، در حالی که 300 سال پیش همین سطح نیز بسیار کوچکتر از وضع فعلی بوده است.
به گفته سلطانی‌فر، هر چه به عقب‌تر می رویم، پهنه ای که مسکون بوده، کوچکتر می شود، اما سرزمین ایران به دلیل آن تنوع، قناعش و امکاناتی که تلفیق کوهستان و بیابان ایجاد کرده همیشه مسکون بوده، یعنی برای سکنی گزیدن و سکونت مناسب بوده است.
رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری با بیان اینکه قدمت زیست آدمی در ایران کمتر از قدمت مهاجرت اجداد هوشمند ما از مسقط الرأس خود نیست، اظهار داشت: بنابراین از هزاره‌های دیرین انسان و محیط زیستش در ایران با هم تعامل تنگاتنگ داشته اند که همین تعادل قدیمی باعث شده است که معمای چند وجهی حیات برای ایرانی رفته رفته حل و فصل شده و شاهد آشکارش اینکه تقریبا تمام گونه‌های جانوری، گیاهی و تمام عوارض طبیعی ایران اسامی بسیار بسیار کهنی دارند. آنقدر کهن که فهمیدن معنای اکثر آنها امروز برای ما دشوار است.
معاون رئیس جمهور در ادامه گفت: فلات ایران را اگر به اعتبار بیابانی بودنش یک محیط گرم و خشک در نظر بگیریم، برای سکونت و پهن کردن بساط زیست جایی نامساعد است که چنگی به دل نمی زند همانطور که نجد عربستان، صحرای ترکستان و مغولستان همواره در تاریخ جز برای عبور و مرور و چرای احشام مردمان کوچ‌رو نبوده اند.
وی تصریح کرد: در واقع سرزمین ایران به دلیل اجتماع بیابان با کوهستان و به خاطر در میانه جهان واقع شدنش صاحب استعداد شده به نحوی که کوه ها استعداد، اعتدال و راهها استعداد جهانی شدن را پدید آورده اند، اما حتی در این سرزمین مستعد نیز برای انسان رسیدن به آرزوهایش راحت نیست.
به گفته سلطانی‌فر، ایرانی نمی تواند به مانند همنوعانش در هند، چین و بین النهرین و مصر زمین را با آب رودهای پهناور سیراب کند. همچنین نمی تواند مانند همنوعانش در اروپا چوب درختان را برای ساختن سرپناه و ابزار، آسان در اختیار گیرد.
رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری یادآور شد: هنر ایرانیان در طول دوران سکونتشان در این سرزمین این بوده که پرده از استعدادهای محیط زیستشان کنار زده و ظرفیت های بالقوه آن را با تلاش و حوصله بالفعل کرده اند که در این مسیر ناچار بوده اند به دقت حال و احوال آن را مطالعه کنند و زیر و بم های آن را بررسی و حساسیت هایش را به جا آورده و مراعات کنند.
معاون رئیس جمهور با بیان اینکه ایرانی با دقت و ظرافت از ایران طرفداری کرده، گفت: تمام آثار و بقایای هنری، ادبی، فنی و علمی ما و به اعباتری تتمام میراث فرهنگی ما شهادت می دهند بر اینکه ایرانیان در طول تاریخ بلندمدت خود موفق شده اند معماهای پیچیده محیط مستعد ایران را با حکمت پرستارانه حل و فصل کنند. آنان موفق شده اند به محضر طبیعت مشکل شده و از آن تنعم جویند.
به گفته وی، میراث فرهنگی ما شاهدی بر این مدعا که ایرانی ها هیچگاه در پی مداخله سلطه‌جویانه و تسلط جبری بر محیط زیست نبوده اند، میراث فرهنگی ما نشان می دهد که حضور چند هزار ساله انسان در این سرزمین هیچگاه باعث برانگیختن واکنش های نامطلوب طبیعت نسبت به حضور انسان نشده است.
سلطانی‌فر افزود: هنرهای ایرانی نیز به عنوان شاخه ای از میراث فرهنگی ما بر این مسائل دلالت دارند. این هنرها هم از کیفیت منحصربه فردی در تاریخ هنر بشر برخورد دارند، زیرا زاییده کیفیت تعامل ایرانی با سرزمینش هستند و هم آدمی را چون عضوی از سامانه بزرگ طبیعت نشان می دهد که در کنار تمام مراتب و مظاهر در آن به مثابه پاره ای از این تن مشترک حضور دارند.
به گفته رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری اگر گل در نگارگری ایرانی وجود دارد، گل بریده شده از ریشه نیست. اگر درخت در نگاره ها ترسیم شده است درختی که از جای خود درآمده و در گلدان پرورش داده شده نیست. همه عناصر طبیعت در صورت کمال خود حضور دارند و وجه آسمانی آنها پررنگ تر از وجه خاکی و زمینیشان است.
وی تصریح کرد: در دوران معاصر اما متاسفانه به دلایل مختلف و متعدد کل جامعه جهانی نیز دچار این توهم شده که می تواند در طبیعت خود تصرف جبری و در سامانه طبیعت رفتار مداخله جویانه کند. ما نیز ناخودآگاه سهیم در اجرای این برنامه شده ایم که به چرایی‌اش کاری ندارم، اما در حال حاضر از تمام خط قرمزهای طبیعت عبور کرده ایم و این مادر بخشاینده ما، تصمیم به دفع عامل مخل تعادل خود یعنی خود ما گرفته است.
معاون رئیس جمهور تاکید کرد: باید به جبران رفتار خود بپردازیم، لذا چه راهکاری بهتر از رجوع به سنت پرستاری از محیط و درس آموختن از میراث فرهنگی چند هزار ساله کشور، ما چاره ای جز رعایت نداریم.
پربیننده ترین ها
مدیرعامل پرسپولیس نقره داغ شد