طلای سرخ را نجات دهید!

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی بیرجندرسا به نقل ازباشگاه خبرنگاران, زعفران یکی از محصولات کشاورزی ارزشمند صادراتی ایران است که در زمین‌های خشک و نیمه‌خشک جنوب‌خراسان و برخی نقاط کشور کشت می‌شود.

ارزش اقتصادی فراوان زعفران در بازارهای جهانی و اشتغال و درآمد مناسبی که پرورش این گیاه به دنبال دارد، بازده اقتصادی آن را قابل توجیه کرده است.

با وجود آنکه بخش اعظم زعفران مصرفی جهان در ایران تولید می‌شود، اما موانعی برای کسب درآمد ارزی معقول از صادرات زعفران وجود دارد که بررسی و یافتن راهکارهای مناسب برای برطرف ساختن این موانع می‌تواند در رشد درآمدهای ارزی، ایجاد اشتغال مناسب و... تأثیر بسزایی داشته باشد.

ایران قطعاً بزرگترین تولیدکننده زعفران جهان بوده و به دلیل دارا بودن تنوع آب و هوایی، بسیاری از محصولات باغی و زراعی آن از جمله زعفران، دارای کیفیت عالی است.
طی ده سال اخیر، میزان تولید زعفران ایران رشد قابل توجهی داشته که بخش گسترده‌ای از این تولیدات صادر می‌شود.

این محصول به دلیل مصارف خوراکی و دارویی فراوان، مورد توجه بسیاری از مردم جهان قرار دارد، و از آنجا که طبق آمار موجود در بخش قبل نشان داده شد، ایران در تولید این محصول نه تنها مزیت نسبی بلکه از مزیت مطلق هم برخوردار است، لذا می‌توان با تولید و صادرات آن منابع ارزی فراوانی را عاید کشور کرد.
زعفران، گزینه مناسب برای کشت در استان‌های کم‌آب

محمدرضا کفاشی، یک فعال اقتصادی گفت: زعفران محصولی است که با کمبود آب سازگار بوده و در مناطق خشک و کم باران از جمله خراسان جنوبی تولید می‌شود، لذا باید کاشت این محصول در منطق کمتر توسعه یافته با روش‌های نوین کشاورزی آموزش داده شودوی ادامه داد: با آموزش درست کشاورزان باید کاشت سایر محصولاتی که نیاز به آب فراوان دارد را تعطیل و بیشتر زمین‌ها را به کاشت این محصول اختصاص دهیم که هم به درآمد کشاورزان کمک شود و هم به بحران بی‌آبی توجه می‌شود.

این فعال اقتصادی با بیان اینکه خراسان جنوبی با وجود خشکسالی‌های متعدد، دارای زعفران با کیفیت و مرغوبی است، گفت: تبدیل سیستم کشاورزی از سنتی به مدرنیته توجیه اقتصادی دوچندانی دارد.

کفاشی گفت: علی‌رغم اینکه زعفران محصول استراتژیک ایران و خراسان جنوبی است، اما کاشت، داشت و برداشت این محصول با روش‌های سنتی انجام می‌شود.

وی با اشاره به اینکه تاکنون باید این محصول از حالت کشت سنتی خارج می‌شد، گفت: متاسفانه تاکنون اقدام جدی در این خصوص صورت نگرفته است.

این فعال اقتصادی اظهارکرد: اولین کار نوشتن و اجرایی کردن برنامه‌ای مدون و کارشناسی برای مکانیزه کردن تمام مراحل زعفران است.

خرده مالکی عمده‌ترین مشکل پیش روی کشاورزان

کفاشی خرده مالکی را عمده‌ترین مشکل پیش‌روی کشاورزان استان برشمرد و افزود: کوچ روستاییان از روستاها و رها شدن مزارع و در نتیجه آماده نبودن به موقع زمین برای کاشت، داشت و برداشت محصول از جمله مشکلات است.

وی، خشکسالی و خشک شدن منابع آبی استان علی‌رغم اینکه زعفران محصول کم‌آب است و عدم آموزش‌های لازم به روستاییان و کشاورزان را از دیگر مشکلات محصول زعفران عنوان کرد.
این فعال اقتصادی با اشاره به اینکه استفاده از کشت سنتی روش مناسبی برای بهره‌گیری از ارزش واقعی این محصول نیست، اظهارکرد: کارشناسان و مسئولین باید در خصوص بروز کردن اطلاعات کشاورزان تلاش مضاعفی داشته باشند، چراکه در روش‌های سنتی شاهد این هستیم هر سال میزان برداشت کمتر می‌شود

کفاشی درخصوص بازاریابی زعفران نیز گفت: قبل از شروع به کاشت و طرح تولید باید بازاریابی کرد و مراحل تولید را براساس بازاریابی انجام شده طراحی و شروع کرد.

وی با بیان اینکه زعفران در دنیا بازارهای خوبی دارد، افزود: متاسفانه نتوانسته‌ایم در بحث ارائه و بسته‌بندی آن موفق عمل کنیم که شاهد مشکلات فعلی هستیم.

این فعال اقتصادی گفت: لذا باید ابتدا بازار را شناسایی و بر اساس سلیقه، فرهنگ و آداب و سنن هر کشور باید این محصول را ارائه داد.
برداشت سالانه حدود 50 تن زعفران از اراضی استان

هاشم ولي‌پورمطلق، رئيس سازمان جهاد كشاورزي خراسان جنوبي گفت: سالانه حدود 50 تن زعفران از اراضی استان برداشت می‌شود.

وي اظهارکرد: برداشت پیاز زعفران در خراسان جنوبی از خردادماه آغاز و تا پايان شهريور ماه ادامه دارد.

رئيس سازمان جهاد كشاورزي خراسان جنوبي گفت: معمولاً از 20-15درصد سطح زير كشت زعفران، پياز برداشت شده، كه اين پيازها در توسعهسطح زير كشت جديد مورد بهره‌برداري قرار مي‌گيرد و معمولاً در هر هكتار زعفران حدود20-15 تن پياز بعد از 5 سال توليد مي‌شود.

ولي‌پورمطلق اظهارکرد: رتبه دوم كشوري توليد زعفران به خراسان جنوبي اختصاص دارد.

وی با اشاره به اینکه در استان 14 هزارو900 هکتار زمین زیر کشت زعفران است كه پيش‌بيني مي شود حدود 50 تن زعفران از اين سطح برداشت شود، ادامه داد: سال گذشته از 14 هزارو287 هكتار حدود 47 تن زعفران برداشت شده است

رئیس سازمان جهادکشاورزی خراسان جنوبی مهم‌ترين مشكلات زعفرانکاران خراسان جنوبی را خشكسالي‌هاي مكرر، كاهش دبي آب قنوات،كاهش كيفيت آب منابع آبي، آلودگي به كنه زعفران، تغييرات و نوسانات قيمت و نامنظم بودن صادرات در سال‌هاي مختلف بيان كرد.

ولی‌پورمطلق یادآور شد: برای تولید محصول ارزشمند زعفران بالغ بر 40 هزار خانوار بهره‌بردار در سطح استان فعالیت می‌کنند و حدود 95 درصد زعفران جهان توسط ایران تامین می‌شود.

مصارف درمانی زعفران

مریم نواب‌زاده، پزشک و محقق طب اسلامی- ایرانی  با بیان اینکه زعفران از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است، گفت: مهم‌ترین خاصیت زعفران که از قدیم‌الایام مورداستفاده قرار می‌گرفته، درمان افسردگی است.

وی افزود: خوردن چای زعفران باعث هضم غذا می‌شود‌ و اثر تسکین درد دارد، همچنین باعث تحریک اعصاب شده و خون‌ساز است و گردش خون را آسان می‌سازد.

این محقق طب اسلامی- ایرانی با بیان اینکه مصرف زعفران کبد را تصفیه و قوی می‌سازد، گفت: زعفران سرفه را رفع و اثر مفید روی درمان برونشیت دارد.

نواب‌زاده درخصوص خواص زعفران تصریح کرد: زعفران آرام‌بخش و خواب‌آورو ضد‌تشنج است‌، همچنین برای تقویت حافظه و یادگیری، کاهش فشارخون و کاهش چربی خون مفید است.

وی ادامه داد: زعفران در درمان دامنه وسیعی از اختلالات جسمی مانند زکام، نفخ، سوء‌هاضمه، یرقان، هپاتیت، اسپاسم و دیابت و ... و نیز به عنوان یک ماده اشتهاآور، نشاط‌‌آور، محرک معده و ... استفاده می‌شود.

این محقق طب اسلامی- ایرانی تصریح کرد: علي‌رغم قدمت هزاران ساله كشت زعفران در مناطق مختلف ايران به عنوان يك محصول بومي در مناطق جنوبي و مركزي خراسان، پژوهش‌هاي مرتبط با اين محصول تنها از حدود 70 سال پيش آغاز شده است.

نواب‌زاده گفت: با توجه به گذشت حدود 15 سال از آخرين بررسي پژوهش‌ها در زمينه زعفران و نيز شتاب نسبتا مناسب تحقيقات در جنبه‌هاي مختلف آن، اين بررسي انجام پذيرفت، گرچه در سال‌هاي آغازين، پژوهش‌ها بسيار محدود و عمدتا مرتبط با مسايل زارعي بود اما اين بررسي نشان مي‌دهد كه سهم قابل توجهي از پژوهش‌هاي زعفران در سال‌هاي اخير به مسايل زراعي بود؛

اما بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه سهم قابل توجهي از پژوهش‌هاي زعفران در سال‌هاي اخير به مسايل ژنتيكي، كشت بافت، جنبه‌هاي فراوري و مسايل اقتصادي زعفران معطوف شده است.

وی با بیان اینکه در زمینه تأثیر زعفران روی پارامترهای خونی از قبیل فشارخون، چربی خون و قند خون تاکنون مطالعات ناچیزی روی حیوانات آزمایشگاهی صورت گرفته است، گفت: زعفران در طب سنتي به منظور كاهش فشار خون و قند خون به‌كار رفته است.

نواب‌زاده با اشاره به اینکه فشارخون و قندخون بالا از جمله اجزاي سندرم متابوليك است، گفت: در پژوهش صورت گرفته، زعفران تاثیر مثبتی بر سندرم متابولیک در افراد سرد مزاج داشته است.

وی اظهارکرد: بررسي اثر زعفران و مواد موثره آن، سافرانال و کروسين می‌تواند تاثیر کاهندگی فشار خون و چربی خون و قند خون در افراد سرد مزاج داشته باشد.

این محقق طب اسلامی- ایرانی افزود: همچنین در پژوهش دیگری بر روي حافظه سالم و تخريب شده با هيوسين بر يادگيري فضايي در موش‌ها نشان داد كه عصاره آبي زعفران، كروسين و سافرانال تاثيري بر روي حافظه سالم نداشته ولي باعث كاهش اثرات تخريبي حافظه ناشي از هيوسين مي‌شود.

نواب‌زاده ادامه داد: عصاره زعفران و کروسين مي‌توانند در آينده نويدبخش داروهايي در كاهش اختلالات حافظه و يادگيري ناشي از زوال مغزي در بيماري‌هايي چون آلزايمر باشد.
وی افزود: تجربيات چند دهه اخير نشان داده كه داروهاي صناعي با وجود كارايي غيرقابل انكار، اثرات نامطلوب زيادي نيز دارند؛ لذا امروزه استفاده از گياهان دارويي مجدداً مورد توجه قرار گرفته و مراكز تحقيقاتي و سازمان بهداشت جهاني برنامه‌هاي وسيعي برای استفاده از گياهان دارويي تدارك ديده‌اند.

این محقق طب اسلامی- ایرانی یادآورشد: در طب سنتي ميوه و گياه زرشك و زعفران كاربرد وسيعي در درمان بيماري‌ها داشته و همچنين از ميوه زرشك و زعفران به عنوان يك ماده افزودني به غذاها استفاده شده است.