بیرجندرسا- عروسکهای بومی دستساز بانوان روستاهای محدوده پروژه بینالمللی ترسیب کربن با حمایت دفتر پژوهش و آموزش کودکان و نوجوانان پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری همزمان با روز جهانی کودک و به عنوان میراث ملی ناملموس ثبت ملی شد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی بیرجندرسا به نقل ازایسنا,به دنبال اجرای پروژه Lایجاد کسب و کار پایدار از طریق صنایع دستی برای حفاظت از منابع طبیعی» که توسط تیم موسسه آوای طبیعت پایدار و با حمایت سازمان ملل متحد و سازمان جنگلها و مراتع در سال 92 در روستاهای تاجمیر، نازدشت، کسراب، حجت آباد و همت آباد انجام شد، عروسکهای دستساز منطقه احیا تولید و عرضه شد.
در حال حاضر بیش از 15 خانوار در حال تولید عروسکهای محلی هستند و از این طریق بخش مهمی از وامهای مربوط به منابع طبیعی خود را پرداخت میکنند.
لیلا کفاشزاده، کارشناس ثبت این پرونده گفت: از آذر ماه سال 1392 که پیشنهاد ثبت فن ساخت عروسکهای بومی خراسان جنوبی مطرح شد فعالیتهای بسیاری برای تکمیل پرونده صورت گرفته است.
او تهیه برنامههای تلویزیونی، انتشار اخبار و مقالات در جراید، شرکت در جشنوارههای متعدد درون مرزی و برون مرزی، برگزاری تورهای ویژه عروسکی و برگزاری کارگاههای آموزشی را از جمله این فعالیتها بیان کرد.
افسانه احسانی - مدیر موسسه آوای طبیعت پایدار - نیز بیان کرد: این محصولات سازگار با محیط زیست هستند و نشانههای فرهنگ غنی منطقه را با خود به همراه دارند.
او گفت: بنابراین نسل جوان با ساختن این عروسکها نه تنها در روستاهای مورد اشاره با فرهنگ خود آشتی میکنند، بلکه با فروش آنها، وابستگی خود را به منابع طبیعی کاهش میدهند.
پوپک عظیمپور - مدرس تئاتر عروسکی و عضو هیات علمی دانشگاه تهران - نیز در این زمینه اظهار کرد: در حین ساخت عروسکها، لالاییها، شعرها و خاطرات زندگی روستایی عشایری که دانش بومی ارزشمندی در آن نهفته است نیز احیا میشود.
او همچنین با معرفی نمونههای دیگری همچون لوپتو، لیلی، قورچوق وگلین که از عروسکهای بومی دیگر استانهای ایران است تصریح کرد :ساخت عروسک به مثابه ساخت یک فرهنگ کوچک از جامعه محلی است، چرا که یک عروسک با خود پوشاک، آرایهها، داستانها و دیگر آداب و رسوم بومی را نیز معرفی میکند.
دکتر فرهاد نظری، مدیرکل دفتر ثبت آثار و حفظ و احیاء میراث معنوی و طبیعی نیز در سخنانی ضمن تشریح قوانین و کنوانسیونهای مربوط به ثبت آثار و با اشاره به آغاز ثبت آثار ناملموس در فهرست یونسکو از سال 2006 گفت: ایران تاکنون موفق به ثبت 10 اثر در این فهرست شده است.
او افزود: تا کنون افزون بر فن ساخت عروسک بومی آثار بسیاری در فهرست ملی میراث ناملموس ثبت شده که میتوان به مراسم باران خواهی در خراسان جنوبی و مراسم گل غلتان نوزاد در دامغان و تکم گردانی در اردبیل اشاره کرد.
در حال حاضر فقط 10 اثر از میراث ناملموس کشورمان در یونسکو به ثبت رسیده است که مراسم جشن نوروز و ردیفهای موسیقی ایرانی ازجمله این آثار هستند.
این مراسم با همکاری پژوهشگاه میراث فرهنگی و موسسه آوای طبیعت پایدار، شبکه دو صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران "سنجد، عروسک خبرنگار" کمیته ملی ایکوم و مجموعه فرهنگی و تاریخی سعدآباد برگزار شد.
در طول هفته ملی کودک نمایشگاهی از عروسکهای مردم ساخت خراسان جنوبی در مجموعه سعدآباد دایر بود که مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی به ویژه کودکان قرار گرفت.