بیرجندرسا- فصل بي رونق آبياري مزارع زعفران رسيده است و باز زعفران کاران تنها مانده اند. چون دولت اعتباري براي آبرساني به مزارع زعفران ندارد
به نقل از روزنامه خراسان جنوبی, يکي از زعفران کاران قاينات با اشاره به افت محصول در منطقه مي گويد :در گذشته از هر هکتار 3 تا 4 کيلوگرم زعفران خشک برداشت مي شد که به علت کمبود بارندگي ها و سيراب نشدن زمين ها اين رقم به يک چهارم کاهش يافته است .
«مرتضوي »سطح زير کشت محصول خود را حدود يک هکتار عنوان مي کند و مي گويد :به علت خشکسالي هاي چند ساله ميزان برداشت محصول کاهش يافته تاجايي که به علت بي آبي زعفران کاران اقدام به کندن پياز زعفران مي کنند. وي مي افزايد: براي هر تانکر آب 12 هزار ليتري حدود 200هزار تومان هزينه مي پردازيم با اين ميزان آب حدود 200تا 300متر از زمين ها آبياري مي شود بايد در طول مدت کاشت ، برداشت و بعد از آن با توجه به کم بودن بارندگي ها مزارع 3 تا 4 مرحله آبياري شود .
«ميرزايي » يکي ديگر از زعفران کاران قايني مي گويد :در گذشته 4 تا 5 هکتار از زمين ها زير کشت زعفران بود اما اکنون به علت خشکسالي هاي چند ساله و کمبود باران به ناچار از آب چاه براي آبياري استفاده مي کنيم و به علت کم بودن آب چاه و تعداد شرکا، تنها 2 هکتار از اراضي را کشت کرديم و بيشتر زعفران کاران مجبور هستند آب مورد نياز خود را با تانکر تامين کنند .
«عربي »يکي از زعفران کاران سراياني سطح زير کشت خود را 2 هکتار عنوان مي کند و مي افزايد: مشکل اصلي کشاورزان منطقه کمبود آب است در يک چاه موتور 100تا 120 نفر شريک هستند بعضي اوقات عده اي از کشاورزان و خرده مالکان اقدام به فروش آب خود مي کنند که با مديريت صحيح تا حدودي مشکلات کم مي شود .
يکي ديگر از زعفران کاران منطقه نيز مهم ترين مشکل پيش رو را تامين آب مي داند و مي گويد :تا کنون يک ميليون و 300هزار تومان براي تامين آب پرداخت کرديم که با وجود هزينه هاي جانبي کود ،آب، کارگر ،تراکتور و... براي ما مقرون به صرفه نيست.به گفته «عباسي » 2 سال پيش حدود يک چهارم هزينه آب به کشاورزان برگشت داده مي شد اما از 2 سال پيش هيچ هزينه اي براي خريد آب از سوي دولت پرداخت نمي شود چون فضاي مناسبي براي خشک کردن گل ها نداريم حدود 500کيلوگرم از گل ها را در هنگام برداشت به صورت تازه مي فروشيم و 150 کيلوگرم را خودمان خشک مي کنيم .
يکي از کشاورزان فردوسي با اشاره به سطح زير کشت 3 هزار متري مي گويد :امسال براي تامين 20 تانکر 14 هزار ليتري آب حدود يک ميليون و 800هزار تومان پرداخت کرده ام پس از تخليه آب در استخر متاسفانه تا زمان برداشت مقداري از آب تخليه شده تبخير وبه هدر مي رود.
«حمزه اي »با بيان اين که خشکسالي هاباعث خشک شدن قنات ها شده و آب مورد نياز را به سختي تهيه مي کنيم ،ادامه مي دهد :چون مشکل کم آبي گريبان گير همه زعفران کاران است در اين فصل براي تامين آب با تانکر و با هزينه شخصي نيز با مشکل جدي مواجه هستيم. به گفته وي براي جلوگيري از مهاجرت ها و ماندگاري مردم و جوانان وادامه روند زعفران کاري در منطقه بايد مسئولان چاره انديشي کرده و با حفر چاه در منطقه به آباداني بيشتر منطقه کمک کنند .
«کياني »مدير جهاد کشاورزي سرايان با اشاره به سطح زير کشت 3 هزار هکتاري در اين شهرستان مي گويد :در سال حدود 12 تا 13 تن زعفران خشک از سطوح زير کشت زعفران برداشت ميشود و حدود 400هکتار (حدود 13درصد )از زمين هاي زير کشت شهرستان در مناطق کوهپايه اي قرار دارد که به علت کاهش بارندگي ها اين مزارع با تانکر آب رساني مي شود .
به گفته وي امسال در بحث آب رساني يکي از شرکت هاي طرف قرارداد با 10 تانکر کار را عهده دار شده و به علت نبود اعتبارات جهاد کشاورزي شهرستان در مباحث تامين آب ،محل برداشت،نرخ گذاري آب و... امور را مديريت مي کند . وي از اقدامات انجام شده به برگزاري کلاس هاي ترويجي براي بانوان ،محلول پاشي با کود ريز مغذي و... اشاره مي کند و ميافزايد:براي بسته بندي و فرآوري اين محصول در شهرستان اقدامي انجام نشده و در صورت استقبال و آمادگي سرمايه گذار از طرف صندوق توسعه ملي تسهيلات پرداخت مي شود .
مدير جهاد کشاورزي فردوس با اشاره به 3 هزارو 150 هکتار سطح زير کشت زعفران و بيش از 5 هزار نفر زعفران کار در اين شهرستان مي گويد: در شرايط نرمال و تر سالي حدود 16 تن زعفران خشک از اين سطح زير کشت برداشت مي شودو بر اساس پيش بيني انجام شده و به دليل کمبود بارندگي ،خشکسالي و گرماي تابستان امسال احتمالا40 درصد افت محصول داشته باشيم .
«مهميز » مي افزايد :از اين سطح زير کشت حدود يک هزار هکتار در مناطق کوهپايه اي قرار دارد و با مشکل کم آبي مواجه است. در طول دوره 40 روزه از اين مساحت به علت نبود منابع آبي ،کم بودن تعداد تانکر ها و...در عمل فقط حدود يک صد هکتارآبياري مي شود .
وي با بيان اين که هنوز مشکل تامين آب براي برخي مناطق به علت نبود منابع حل نشده است ،مي گويد :هزينه حمل و خريد آب از 55 هزار تومان براي هر تانکر شروع و تا 120 هزار تومان ادامه داردهر چه بعد مسافت براي تامين آب بيشتر شود اين رقم هم افزايش مي يابدو به همين دليل تامين آب از ديگر نقاط استان نيز توجيه ندارد . به گفته وي در برخي نقاط شهرستان کشت زعفران 20 درصد کاهش يافته و در بعضي مناطق نيز با هوشمند سازي کنتورها کشاورزان به کشت زعفران که نسبت به گندم و جو نياز به آب کمتري دارد ، روي آورده وبه همين علت در عمل سطح زير کشت تفاوت چنداني نداشته است. راهکار پيشنهادي «مهميز» براي از بين رفتن مشکل، حفر يک حلقه چاه و تجهيز آن توسط سازمان آب به عنوان چاه بحران است .
مدير جهاد کشاورزي قاينات هم با اشاره به 4 هزارو 422هکتارسطح زير کشت زعفران دراين شهرستان مي گويد :با وجود خشکسالي ها و کم شدن منابع آبي از اين مقدار سطح زير کشت حدود 500هکتار نيازمند آبياري با تانکر است که براي آب رساني در هر هکتار حدود 3 ميليون تومان مورد نياز است .
«سجادي » با بيان اين که از سال 91 رديف اعتباري براي آب رساني به مزارع بسته شده وبيشترين سطح زير کشت در حوزه قنات ها است ادامه مي دهد :خشک شدن 30 درصد قنات ها و افت 40 درصدي آب هاي زير زميني باعث شده کشاورزان با مشکل جدي مواجه شوند .
وي مهمترين راهکار براي جلوگيري از خسارت زياد به کشاورزان را تغيير روش کشت ،توصيه به انجام کشت در خرداد ،استفاده از کودهاي آلي ،دامي و زيستي به جاي کود هاي شيميايي و...عنوان مي کند . وي اجراي طرح شناسه دار کردن زعفران و برگزاري کارگاه هاي آموزشي در قطب هاي کشت زعفران را باعث حفظ کيفيت اين محصول مي داند و مي گويد :اين طرح با همکاري شوراي ملي زعفران و جهاد کشاورزي از 2 سال پيش در اين منطقه آغاز شد که به علت کمبود اعتبار امسال اجرا نمي شود .
رئيس سازمان جهاد کشاورزي خراسان جنوبي سطح زير کشت زعفران استان را 14 هزارو 900هکتار عنوان مي کند و مي گويد :پارسال از سطح زير کشت 14 هزارو 287 هکتاري حدود 47 تن زعفران به ارزش هزار و 800ميليارد ريال برداشت شد و به ترتيب بيشترين سطح زير کشت در شهرستان هاي قاينات ،سرايان و فردوس است .
«ولي پور » خشکسالي هاي چند ساله ،کاهش دبي آب قنات ها ،کاهش کيفيت منابع آبي ، تغييرات و نوسانات قيمت و... را از مشکلات پيش رو مي داند و استفاده از کشاورزي نوين، استفاده از پياز مرغوب با وزن بيش از 8 گرم استفاده ازکود حيواني و کود هاي بيولوژيک ، محلول پاشي با عناصر ميکرو ،آبياري به موقع و به ميزان کافي و...را راهکار مناسبي براي افزايش عملکرد مي داند و مي افزايد: خرده مالکي يکي از مشکلات پيش رو است که با يک پارچه سازي اراضي مي توان از منابع آبي بهترين بهره برداري را داشت .
به گفته وي ميانگين برداشت زعفران در استان 4 تا 5 کيلوگرم در هکتار است که با استفاده از روش هاي کشاورزي مدرن عملکرد محصول برخي از کشاورزان به 15 کيلوگرم در هکتار و در برخي از نقاط استان به 43 کيلوگرم رسيده است .