بیرجندرسا-فرش دستباف کویر هنر ۶۰۰ ساله خراسان جنوبی در هفت ماهه نخست امسال بالغ بر ۶ میلیون دلار برای استان ارز آوری داشته است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی بیرجندرسا به نقل از تسنیم, ایرانیان از صدها سال پیش تاکنون در تولید محصولات ابریشمی، پشم، سنگهای گرانقیمت و فرش مشهور بودهاند.
در این راستا بازرگانان اروپایی از طریق جاده ابریشم به داد و ستد با ایرانیان میپرداختند اما ار جایی که اقتصاد کشور ما به دلیل اتکا به نفت خام، اقتصادی تک محصولی است برای رهایی از این تنگنا عوامل بنیادی جامعه باید برای تنوع بخشیدن به صادرات غیر نفتی نیز گامهای موثری بردارند.
از آنجا که نفت سرمایهای تمام شدنی است، تولیدات صنایعدستی به عنوان فرآوردههای صادراتی بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است.
صنایعدستی یکی از مساعدترین زمینههای اشتغالزایی است و در به کارگیری نیروهای خلاق نقشی موثر دارد و باید به عنوان راه حلی برای مشکلات جوانان مورد بررسی قرار گیرد که در این راستا شرایط اقلیمی و محدودیتهای منطقهای سهم عمدهای در ناشناخته ماندن این هنرها در هر منطقه دارد.
در ایام قدیم زمانی که در کوچههای روستا قدم میگذاشتیم، صداهایی نظیر دو تا زیر، دو تا رو، تا بجا، جا به تا، قرمز لاکی و .... شنیده می شد و اینها صدای همان استاد قالیبافی بود که درسش را برای شاگردانش که همه در حال بافتن بودند بیان می کرد.
اما این روزها دیگر کمتر صدای دستک و ابزار قالی بافی به گوش می رسد چرا که فرش دستباف خراسان جنوبی مثل گذشته رونق ندارد.
خراسان جنوبی از مناطق 9 گانه فرش ایران است
خراسان جنوبی از مناطق 9 گانه فرش ایران بوده و حضور چشمگیری در بازارهای جهانی دارد.
با توجه به مزیتهای تولید فرش دستباف از جمله عدم نیاز به سرمایه بالا، ماشینآلات و تجهیزات پیشرفته و بومی بودن این هنر ارزش افزوده مناسبی دارد که باید به آن توجه کرد.
ولی متاسفانه در حال حاضر ارزش افزوده حاصل از فرش دستباف، نصیب بافندگان فرش نمیشود و به جیب دلالان میرود.
زهرا میرزایی یکی از قالیبافان خراسان جنوبی در گفتوگو با خبرنگار تسنیم در بیرجند اظهار کرد: من از 6 سالگی تا الان که 28 سال دارم قالی میبافم و علاقه زیادی به این کار دارم و در اقتصاد خانواده با درآمد قالیبافی کمک میکنم.
وی افزود: اما چون مسیر روستایمان به شهر دور است برای خرید نخ و ابزار قالی با مشکل رو به رو هستیم و برای فروش مجبور هستیم هر دلالی که برای خرید به روستا میآید با هر قیمتی که تعیین کند بفروشیم.
مریم ملایی یکی از زنان سرپرست خانوار و مادر 5 بچه که شوهرش را از دست داده بود نیز به خبرنگار تسنیم گفت: من برای خرج و مخارج زندگی قالی میبافم و تنها درآمد زندگیم از کشاورزی و قالیبافی است اما متاسفانه خریدارانی که برای خرید فرش بافته شده ما میآیند هر روز نرخ را بالا و پایین میبرند و من هنوز در مدت چندین سال بافندگی نتوانستم بفهمم دستمزد واقعی من چقدر است.
وی گفت: با توجه به خشکسالیهای متعدد و مشکلات کشاورزی و دامداری در منطقه، اشتغال به تولید فرش از سوی روستائیان بیشتر مورد توجه قرار گرفته است، اما عملا بافندگان فرش و روستائیان بهره اصلی از تجارت فرش را نمیبرند.
ملایی تصریح کرد: واسطه ها و دلالان بازار را تحت کنترل خود دارند که در این راستا نیاز است تشکلهای حرفهای و مستقل به حمایت، عرضه و کنترل تولیدات فرش دستباف وارد شوند و به نحوی برنامهریزی شود که سود اصلی فرش دستباف نصیب بافندهها شود.
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و بافندگان فرش دستباف خراسان جنوبی نیز در گفتوگو با خبرنگار تسنیم در بیرجند اظهار کرد: در شش ماه نخست امسال 70 هزار متر مربع به ارزش تقریبی 28 میلیارد تومان در خراسان جنوبی تولید شده است.
صادرات 50 هزار متر مربع فرش دستباف
احمد کامیابیمسک از صادرات 50 هزار متر مربع فرش از استان خراسان جنوبی خبر داد و تصریح کرد: فرش تولیدی استان به کشورهای آلمان، عمارات، ایتالیا و کشورهای اروپایی صادر میشود.
وی با اشاره به طرح و نقش فرش در خراسان جنوبی اظهار کرد: عمده تولیدات فرش خراسان جنوبی در نقشههای اصیل ریزه ماهی افشان، ریزه ماهی لچک ترنج وکف ساده بافته میشود که حدود 20 درصد از تولیدات با نقشه خشتی و 20 درصد دیگر نقشههای ایلیایی، نایین و متفرقه است.
اشتغال 50 هزار بافنده فرش به صورت تمام وقت و فصلی در خراسان جنوبی
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و بافندگان فرش دستباف خراسان جنوبی گفت: در خراسان جنوبی حدود 50 هزار بافنده فرش به صورت تمام وقت و فصلی به تولید فرش اشتغال دارند که 80 درصد از آنها خانم هستند.
کامیابی مسک گفت: فرش دستباف در خراسان جنوبی با سابقه بیش از 600 سال در تمام بازارهای خارجی فروش دارد اما در سالهای اخیر مشکلات زیادی گریبانگیر فرش دستباف خراسان جنوبی شده است.
وی با بیان اینکه میزان صادرات فرش دستباف امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته 10 درصد کاهش داشته است ، بیان کرد: این کاهش با توجه به تحریم بودن ایران از سوی کشورهای غربی، افزایش قیمت مواد اولیه، استفاده از مواد اولیه ارزان قیمت و نامرغوب بوده و سبب شده که به برند فرش دستباف خراسان جنوبی ضربه وارد شود.
وی با اشاره به بیمه قالیبافان تصریح کرد: تنها 10 درصد از بافندگان فرش دستباف در استان بیمه هستند و در حال حاضر هم بیمه قالیبافان در کشور متوقف شده است.
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و بافندگان فرش دستباف خراسان جنوبی گفت: برای ارتقای کیفیت در فرش دستباف چند راهکار پیشنهاد شده است از جمله وجود ایستگاه طرح توزیع مواد اولیه مرغوب، ایجاد آموزشگاه جامع هیئت فرش دستباف، وجود نمایشگاه دائمی فرش و ایجاد فروشگاههای اینترنتی فروش فرش دستباف که این موارد گزارش و مصوب شده اما تاکنون هیچ اعتباری برای آن تخصیص نیافته است.
به امید روزی که فرش دستباف خراسان جنوبی دوباره به جایگاه اصلی خود بازگردد.