گنجینه‌‌ سرخ خراسان‌جنوبی نیازمند توجه برای معرفی در بازارهای جهانی

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی بیرجندرسا به نقل از فارس, زرشک یکی از محصولات ارگانیک و پایه‌ای در خراسان جنوبی است که به نام‌های زارچ، زرک، شیرین زرک، زلباز یا زرگبار و قره میغ و سایر موارد ذکر شده است.

درخت زرشک یک درختچه با خارهای تیز است که میوه قرمز رنگ از آن تولید می‌شود و گل‌های آن زرد رنگ است که در فصل بهار زیبایی خاصی به باغات زرشک می‌دهد و همچنین مقاومت این گیاه در مقابل بادهای گرم و خشک، تغییرات درجه حرارت، کم آبی و کاهش نزولات جوی و حتی در برابر آفات و بیماری‌ها از شاخصه‌های ارزشمند آن است و سبب شده به عنوان یک محصول غیرقابل جایگزین به اثبات برسد.

میوه این درخت در خراسان جنوبی در فصل پاییز برداشت می‌شود و خواص درمانی و دارویی آن بسیار زیاد است طعم میوه این درخت در ابتدا ترش بوده و به مرور زمان اگر بر روی درخت بماند شیرین‌تر شده و مزه آن ملس می‌شود.

نه تنها میوه این درخت خواص دارویی دارد بلکه برگ سوزنی شکل آن نیز سرشار از ویتامین C است و خاصیت داروی ملین را دارد.

ریشه، برگ، ساقه و گیاه زرشک دارای ویتامین‌های مختلفی از جمله ویتامین B‌ و C است و همچنین در تمام قسمت‌های این گیاه آلکالوئیدهای بربرین، اکسیاکانتین و بربامین وجود دارد.

این خواص دارویی برای درمان بیماری‌های قلبی، کلیوی، فشار خون، چاقی، دیابت، پیشگیری از سرماخوردگی، مشکلات عصبی و سایر بیماری‌ها مفید است.

زعفران، زرشک و عناب از جمله محصولات پایه‌ای در خراسان جنوبی است که در این میان زرشک سهم بسیار زیادی در اقتصاد و اشتغال مولد ایفا می‌کند.

خبرنگار فارس برای آشنایی بیشتر با محصول زرشک با رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند و دو تن از زرشک‌کاران نمونه خراسان جنوبی به گفت‌وگو پرداخته است.

هاشم ولی‌پورمطلق  در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در بیرجند اظهار داشت: در حال حاضر 14 هزار و 399 هکتار از باغ‌های استان زیرکشت درخت زرشک قرار دارد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با بیان این‌که پیش‌بینی می‌شود در سال جاری 15 هزار و 57 تن زرشک از باغ‌های زرشک خراسان جنوبی برداشت شود، تصریح کرد: با توجه به قیمت زرشک در بازار عرضه برآورد شده است یک‌هزار و 355 میلیارد ریال از تولید زرشک عاید کشاورزان استان شود.

وی ادامه داد: در سال گذشته 14 هزار و 615 تن زرشک در خراسان جنوبی توسط کشاورزان این استان برداشت شده که ارزش آن یک‌هزار و 315 میلیارد ریال بوده است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی از وجود 30 هزار بهره‌بردار زرشک در سطح استان خبر داد و افزود: بیشترین سطح زیرکشت محصول زرشک در خراسان جنوبی مربوط به شهرستان قاینات با 4 هزار و 56 هکتار است.

ولی‌پورمطلق با بیان این‌که در حال حاضر تعداد 312 مورد بارگاه بهداشتی زرشک سنتی با ظرفیت 3 هزار و 500 تن فعال است، یادآور شد: همچنین 190 فقره مجوز با ظرفیت 3 هزار و 600 تن داده شده که تاکنون 200 تن به بهره‌برداری رسیده است.

وی با بیان این‌که تسهیلات ارائه شده برای بارگاه‌های بهداشتی زرشک از سال 90 تاکنون از صندوق توسعه ملی به تعداد 89 فقره بوده است، اضافه کرد: میزان این تسهیلات 14 هزار و 620 میلیون ریال بوده است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی به اقدامات صورت گرفته توسط سازمان جهاد کشاورزی برای معرفی محصول زرشک به دیگر نقاط کشور اشاره کرد و افزود: این اقدام به دو صورت انجام گرفته که شامل معرفی زرشک به صورت تر که در این مورد زرشک تازه‌خوری در بسته‌بندی‌های کارتونی به تهران و دیگر نقاط کشور ارسال شده است و به صورت خشک، بسته‌بندی و فراوری این محصول در بازار استان و سایر نقاط کشور بوده است و تاکنون این محصول به صورت برنامه‌ریزی شده به مردم کشور و یا جهان معرفی نشده و لازم است در این مورد رایزنی‌های مقامات استانی طی برنامه‌های مختلف مربوط به خواص درمانی این محصول از طریق رسانه‌ ملی و دیگر رسانه‌های گروهی به جهانیان معرفی شود.

ولی‌پورمطلق ادامه داد: همچنین برگزاری همایش زرشک و عناب در سال 90، پیگیری برگزاری همایش در سال‌های آتی و ارسال محصول زرشک به صورت تازه به بازار تهران از دیگر اقدامات برای معرفی این محصول بوده است.

وی تصریح کرد: در راستای حمایت از کشاورزان، افزایش تولید محصول زرشک و افزایش عملکرد در واحد سطح طرح‌های تغذیه، اصلاح و احیاء باغات زرشک، طرح‌های آبیاری تحت فشار و طرح‌های انتقال آب به منظور افزایش راندمان آبیاری توسط سازمان جهاد کشاورزی استان اجرا شده است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی گفت: همچنین با توجه به سازگاری محصول زرشک با شرایط اقلیمی خراسان جنوبی تسهیلات مورد نیاز برای توسعه باغات زرشک و نیز توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی و فراوری این محصول از محل طرح کارگروه توسعه کشاورزی در اختیار متقاضیان قرار گرفته که در حال حاضر 13 واحد فراوری این محصول در سطح استان فعال است.

ولی‌پور مطلق با بیان این‌که احداث صنایع کوچک بسته‌بندی و فرآوری زرشک در قطب‌های تولید این محصول از راهکارهای اصلی برای جلوگیری از فروش فله‌ای آن است، یادآور شد: محصول زرشک خراسان جنوبی تاکنون برندسازی شده و تعدادی از واحدهای فرآوری زرشک با برند واحد تولیدی خود اقدام به فروش محصول می‌کنند اما تاکنون هیچ‌ اقدامی برای ثبت این محصول صورت نپذیرفته و همچنین برنامه‌ریزی‌های لازم برای شناسنامه‌دار کردن محصول زرشک مانند دیگر محصولات تولیدی کشاورزی هر منطقه در دستور کار قرار دارد.

محسن احتشام در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در بیرجند اظهار داشت: مطابق آمارهای سازمان جهاد کشاورزی حدود 15 هزار تن زرشک در خراسان جنوبی تولید می‌شود که با توجه به خواص دارویی فراوانی که در این محصول وجود دارد اهمیت آن کمتر از زعفران نیست و یکی از محصولات ارگانیک در سطح استان است.

رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند با بیان اینکه زرشک امروزه در سطح بازارهای جهانی متقاضیان فراوانی ندارد و در معرفی این محصول کوتاهی زیادی صورت گرفته است، تصریح کرد: با توجه به این موضوع در پنج سال گذشته میزان صادرات زرشک از خراسان جنوبی بسیار اندک بوده ولی در حال حاضر با توجه به اقدامات اتاق بازرگانی بیرجند این محصول به عنوان یک محصول فوق استراتژیک برای خراسان جنوبی معرفی شده است.

وی ادامه داد: با وجود مشکلات کم‌آبی و خشکسالی‌های پی در پی در استان باید به معرفی زرشک کمک شود و همچنین باید یک فرآیند برنامه‌ریزی استراتژیک برای این محصول وجود داشته باشد که این اقدام با همکاری استانداری خراسان جنوبی، سازمان توسعه تجارت ایران و سازمان صنعت، معدن و تجارت استان انجام شده است.

رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند یادآور شد: اتاق بازرگانی بیرجند در راستای معرفی محصول زرشک و توانمندی‌های استان در تولید این محصول یک فیلم تدوین و وب سایت تخصصی زرشک به نشانی www.barberry.ir را به دو زبان فارسی و انگلیسی راه‌اندازی کرده است.

احتشام با بیان این‌که 98 درصد زرشک بی‌دانه در خراسان جنوبی تولید می‌شود که تاکنون از این ظرفیت تولیدی غافل بوده‌ایم، افزود: در این راستا تعدادی از صادرکنندگان این محصول در استان را تشویق کرده‌ایم تا بیش‌از این به صادرات این محصول که دارای قدمتی بیش‌از هزار سال است بپردازند.

وی با بیان این‌که در فرانسه زرشک به عنوان دارو در داروخانه‌ها عرضه می‌شود، اضافه کرد: در این زمینه اقداماتی صورت گرفت که یک برنامه‌ریزی استراتژیک برای بازاریابی تعبیه و اهداف مشخص شود تا به معرفی بیشتر این محصول سالم بپردازد.

رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند با بیان این‌که یکی از وظایف اتاق بازرگانی معرفی این محصول در سطح بین‌المللی با شرکت در نمایشگاه‌های تخصصی است، گفت: زمینه‌های لازم برای معرفی محصول زرشک خراسان جنوبی در سطح بین‌المللی توسط اتاق بازرگانی بیرجند با همکاری مسئولان فراهم شده است.

احتشام با اشاره به اینکه فرهنگ‌سازی کار سختی است و نیاز به تبلیغات و هزینه زیاد دارد، یادآور شد: باید در این راستا تلاش کنیم که صادرات زرشک به صادرات پایدار تبدیل شود و با بسته‌بندی و با نام محصول ایران به فروش برسد.

زرشک‌کار نمونه خراسان جنوبی در شهرستان درمیان امروز در ارتباط با مشکلات عمده زرشک‌کاران در استان در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در بیرجند اظهار داشت: در حال حاضر دو هکتار از اراضی کشاورزیم را زیرکشت محصول زرشک قرار داده‌ام که هر دو سال یک‌بار حدود هفت تن زرشک خشک برداشت می‌کنم.

محمودعلی بهارزهی به دلایل موفقیتش اشاره کرد و افزود: استفاده از روش‌های طبیعی و تجربیات گذشتگان از جمله این دلایل بوده است.

وی به یکی از مشکلات خود در راستای برداشت محصول زرشک اشاره کرد و گفت: مسیر آبرسانی به باغ‌های زرشک طولانی است و چون این مسیر بدون لوله‌گذاری است هدررفت آب بسیار زیاد است به طوری که اگر این مشکل رفع شود می‌توان حداقل 500 درخت زرشک دیگر را بارور کرد.

زرشک‌کار نمونه خراسان جنوبی خاطرنشان کرد: یکی دیگر از مشکلات زرشکاران در استان کمبود بارگاه بهداشتی برای خشک کردن زرشک است که باید مسئولان در راستای رفع این مسئله اقدام کنند.

یکی دیگر از زرشک‌کاران نمونه خراسان جنوبی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در بیرجند اظهار داشت: درخت زرشک درختی است که هر دو سال یکبار محصول می‌دهد.

محمود یعقوبی با بیان این‌که در حال حاضر هشت هکتار از اراضی کشاورزی‌ خود را زیرکشت درخت زرشک قرار داده است، تصریح کرد: هر دو سال یکبار از هر هکتار حدود 66 تن زرشک مرطوب برداشت می‌کنم.

زرشک‌کار نمونه خراسان جنوبی به دلایل موفقیت خود اشاره کرد و افزود: هرس، آبیاری و کودپاشی به موقع و مناسب از جمله دلایل موفقیتم در مورد زرشک‌کار نمونه شدن بوده است.

یعقوبی از مسئولان خواست تا از نزدیک به باغ‌های زرشک کشاورزان سرزده و از مشکلاتشان آگاهی یافته و در جهت رفع مشکلات آنها اقدام کنند.

وی یکی از مهم‌ترین مشکلات زرشک‌کاران را نخریدن به موقع این محصول دانست و خاطرنشان کرد: با توجه به این‌که برای خشک کردن زرشک باید سالن‌های بزرگی وجود داشته باشد و سالن‌ها موجود گنجایش کافی برای انبار کردن زرشک را ندارد یکی از تقاضاهای زرشک‌کاران به موقع خریدن زرشک خشک شده دانست که اگر این اقدام توسط کارخانه‌ها صورت گیرد دست دلال‌ها قطع می‌شود.