زمین خواری زیرپوست بیرجند/ سرنوشت خاکستری روستا‌های اطراف شهر

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی بیرجندرسا به نقل از مهر, در ۱۰ سال گذشته مهاجرت گسترده مردم از روستاهای خراسان جنوبی به شهر بیرجند باعث بروز مشکلاتی همچون ایجاد حاشیه نشینی و ساخت و سازهای غیر مجاز در روستا‌های اطراف شهر بیرجند شد که متاسفانه روز به روز بر تعداد این ساخت و سازها افزوده می شود که جای نظارت مسئولان متولی خالی است.

از طرفی گرانی کرایه خانه و کم بضاعتی مردم مهاجرت کرده روستا‌های خراسان جنوبی را به روستا‌های اطراف شهر بیرجند سوق داده است بطوریکه تنها طی چند سال اخیر بر میزان مراکز حاشیه نشین اطراف بیرجند به صورت چشمگیری افزوده شده و این روند به شدت ادامه دارد.

در دولت گذشته برخی خدمات از جمله لوله کشی آب، گاز و برق به برخی روستا‌های اطراف شهر بیرجند انجام شد که با این اقدام عملا خیال حاشیه نشینان را از  دریافت چنین خدماتی آسوده کرد و افرادی که سالها به دلیل ساخت و ساز غیرقانونی از خدمات محروم بودند در طول چند روز مشکلات پیش روی خود را رفع شده یافتند.

این خود باعث رونق حاشیه نشینی در اطراف شهر بیرجند شد و افزایش فعالیت زمین خواران در روستاهای اطراف شهر بیرجند را در پی داشت که در این رابطه افرادی سودجو زمین های کشاورزی و اراضی ملی خارج از محدوده را با وعده قرار گرفتن در محدوده شهری به افراد مهاجرت کرده می فروشند.

باید گفت بسیاری معاملات زمین های اطراف شهر بیرجند در بنگاه های فاقد پروانه کسب صورت می گیرد، تنها قولنامه ای بوده و خریداران زمین دراین بنگاه ها برای دریافت سند اقدام نمی کنند و این امر باعث تشدید ساخت و سازهای غیرمجاز و به دنبال آن ایجاد مشکلات بی شمار برای خریداران می شود.

به اذعان کارشناسان، مسئولان استانی و شهرستانی هیچ برنامه ای برای ساماندهی روستا‌های اطراف شهر ندارند.

ویروس حاشیه‌نشینی درروستا‌های بیرجند رواج پیدا کرده ، در روستاهای اطراف شهر خبری از آئین نامه های مقاوم سازی در برابر زلزله نیست، آخر اینجا زلزله دیگری در جریان است که مهیب تر از هر زلزله ای تن انسان را می لرزاند زلزله ای از جنس آسیب های اجتماعی، اعتیاد و فقر.

اینجا آن روی تاریک شهر بیرجند مرکز خراسان جنوبی است که کمی آن طرف تر در کنار همه زیبایی های بیرجند رخ می نماید و فریادی خاموش است که در بغضی عجیب غلطیده و سکوت اختیار کرده است.

۱۴۳ هکتار از زمین های منابع طبیعی در روستاهای اطراف شهر بیرجند خلع ید شد

مدیرکل منابع طبیعی خراسان جنوبی در گفتگو با مهر اظهارکرد: اداره کل منابع طبیعی خراسان جنوبی در زمینه ساخت و ساز غیر مجاز در اطراف شهر بیرجند نظارت کامل دارد که زمین ها ملی توسط زمین خواران تصرف نشود.

حبیب الله شریفی عنوان کرد: اگر کسی بر روی زمین های ملی واحد احداث کند از طریق منابع طبیعی تذکر و با تشکیل پرونده در دادگاه در زمینه تخریب این واحد‌ها اقدام می شود.

وی با بیان اینکه بیشتر زمین های خلع ید شده منابع طبیعی خراسان جنوبی در روستاهای اطراف شهر بیرجند بوده است، افزود: طی ۱۰ ماه نخست سال جاری ۲۹۷ هکتار از زمین های ملی در خراسان جنوبی خلع ید شد که از این مقدار ۱۴۳ هکتار در روستا‌های اطراف شهر بیرجند بوده است.

حاشیه نشینی معضل روستا‌های شهربیرجند

بخشدارمرکزی شهرستان بیرجند نیز درگفتگو با مهر، اظهارکرد: متاسفانه در روستاهای حاشیه شهربیرجند از جمله حاجی آباد، امیر آباد، چهکند، دستگرد، علی آباد لوله، حسین آباد سادات و شمس آباد شهرستان بیرجند شاهد پدیده حاشیه نشینی هستیم که افزایش جمعیت در شهر بیرجند به این روستا‌ها سرریز شده است.

علیرضا جعفری عنوان کرد: متاسفانه درچند سال اخیر جمعیت زیادی از روستاهای استان مهاجرت کرده اند که به دلیل نداشتن بضاعت مالی در مرکز شهر در روستای اطراف شهر بیرجند سکونت کرده اند.

وی تصریح کرد: امکانات محدود در روستا‌های اطراف شهر بیرجند جوابگوی این جمعیت گسترده نیست و در این روستاها با کمبود زیرساخت مواجه هستیم.

بخشدارمرکزی شهرستان بیرجند بیان کرد: به دلیل مهاجرت زیاد به روستای‌های حاشیه شهر مردم اقدام به ساخت و ساز غیرمجاز درخارج از طرح هادی این روستا‌ها کرده اند که این خانه ها بدون پروانه ساخت و مجوز و استحکام لازم ساخته شده است.

رونق زمین خواری در روستاهای اطراف بیرجند در سه سال اخیر

وی بیان داشت: بخشی از زمین های این روستاها بخصوص در روستای حاجی آباد بیرجند توسط افراد سودجو و زمین خوار تملک و برای ساخت و ساز غیر مجاز به مردم واگذار شده است و این روند در چند سال گذشته شدت گرفته است.

جعفری اضافه کرد: در این روستاهای حاشیه شهر بیرجند شاهد شدت پدیده زمین خواری در چند سال گذشته بوده ایم و که هنوز ادامه دارد و افراد سودجو زمین های  تصاحب شده را با قیمت های توافقی به مردم می فروشند.

وی گفت: در سال جاری با پیگیری های صورت گرفته تا حدودی از شدت این ساخت و سازها کاسته شده ولی باید گفت همچنان ادامه دارد.

بخشدارمرکزی شهرستان بیرجند بیان کرد: ساخت سازهایی که خارج از طرح هادی روستایی انجام می شود دولت مجوز آب، گاز، برق و خدمات زیربنایی را به این افراد نمی دهد.

وی ادامه داد: هم اکنون جمعیت زیادی در روستاهای اطراف بیرجند بدون خدمات زیربنایی هستند و گاها دریافت غیرقانونی برق و آب از همسایگان و تیرهای برق دارند.

جعفری با بیان اینکه در داخل طرح های هادی روستایی دهیاران به شهروندان خدمات زیربنایی ارئه می دهند، افزود: بیشتر ساخت و سازهای غیر مجاز در این روستا ها در خارج از محدوده طرح هادی روستایی صورت گرفته که دولت هیچ تعهدی برای ارئه خدمات به این افراد ندارد.

وی با اشاره به اینکه ما به دنبال این هستیم که سه روستای حاجی آباد، دستگرد و چهکند را آرام و آرام به شهر بیرجند الحاق کنیم، گفت: بخشداری مرکزی بیرجند دارای ۵۲ هزار سکنه است که ۵۰ درصد این جمعیت در پنج روستای امیر آباد، حاجی آباد، دستگرد، چهکند و علی آباد لوله زندگی می کنند.

رشد ۴۰۰ درصدی جمعیت برخی روستاهای حاشیه بیرجند

بخشدارمرکزی شهرستان بیرجند عنوان کرد: در روستاهای اطراف شهر زیرساخت های مناسبی وجود ندارد و این روستا با مشکلات آموزشی، بهداشتی، فرهنگی دچار هستند.

جعفری تصریح کرد: حاشیه نشینی معضلات فرهنگی، اجتماعی و امنیتی زیادی در پی دارد که یکی از مشکلات اساسی در زمینه ساخت و سازهای غیر مجاز در روستاهای حاشیه بیرجند عدم نظارت کافی است و وظیفه بخشداری و دهیاری نظارت بر ساخت و سازهای مجاز در این روستا‌ها است.

وی با بیان اینکه جمعیت روستای حاجی آباد شهرستان بیرجند در سال ۹۰ کمتر از ۴۰۰ خانوار بوده است، گفت: درسال ۹۲ این تعداد خانوار به هزار نفر با جمعیت هشت و هزار و ۵۰۰ نفرافزایش یافته است.

بخشدارمرکزی شهرستان بیرجند ادامه داد: جمعیت برخی از روستاهای اطراف شهر بیرجند از جمله حاجی آباد طی دو سال اخیر ۴۰۰ درصد رشد داشته است.

وی جمعیت پنج روستای حاشیه شهر بیرجند از جمله امیرآباد، حاجی آباد، چهکند، دستگرد و علی آباد لوله را ۲۵ هزار نفر عنوان کرد و گفت: اکثر این افراد به دلیل خشکسالی از روستاهای اطراف استان به حاشیه شهر مهاجرت کرده اند.

جعفری در پایان یادآور شد: بیشتر مشکلات ما در زمینه ساخت و سازهای غیر مجاز در سه روستای حاجی آباد، چهکند و دستگرد وجود دارد.

گسترش ۴۰ درصدی وسعت بیرجند، عدم پرداخت یک ریال به شهرداری

عضو شورای اسلامی شهر بیرجند در گفتگو با مهر، در خصوص افزایش حاشیه نشینی در شهر بیرجند، گفت: جاذبه های شهری باعث جذب برخی از افراد به شهر شده و با توجه به اینکه این افراد بضاعت مالی برای اسکان در مرکز شهر ندارند حاشیه شهر را برای سکونت انتخاب می کنند.

مهدی بهترین یکی دیگر از عوامل افزایش حاشیه نشینی در شهر بیرجند را خشکسالی های چندین ساله اخیر در خراسان جنوبی دانست و افزود: کاهش درآمد مردم براساس خشکسالی های چندین ساله اخیر باعث  افزایش حاشیه نشینی در بیرجند شده است.

وی تصریح کرد: به دلیل عدم رعایت عدالت در خدمات دهی به روستائیان باعث شده که درچندین سال اخیر با اوج مهاجرت از روستاها به شهر مواجه شویم.

عضو شورای اسلامی شهر بیرجند عنوان کرد: با الحاق مهر شهر به بیرجند یک شبه ۴۰ درصد جمعیت شهر گسترش یافت که این عامل باعث شده که شهرداری بیرجند نتواند خدمات مناسبی در این منطقه به شهروندان ارائه کند.

وی یکی از مشکلات حاشیه نشینی را رواج شغل های کاذب دانست و افزود: این شغل های کاذب در زمینه های اقتصادی، امنیتی، فرهنگی و اجتماعی جامعه را دچار اختلال می کند.

بهترین با اشاره به اینکه ما در موسی بن جعفر و مهرشهر بیرجند دچار مشکلات بهداشتی هستیم، افزود: مشکلات بهداشتی حاشیه های شهر به مسئولان متولی منتقل شده است.

زمین خوارن منتظر عواقب زمین خواری باشند

مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خراسان جنوبی نیز در گفتگو با مهر، اظهار کرد: بیشتر زمین های بنیاد مسکن در روستای حاجی آباد توسط این اداره کل تصرف شده است.

علی اصغر آسمانی مقدم ادامه داد: در این روستا ۱۳۵ واحد توسط اداره کل بنیاد مسکن خراسان جنوبی احداث شده وهم اکنون آماده واگذاری به متقاضیان است.

وی تصریح کرد: با توجه به اینکه این روستا‌ها در حاشیه شهر قرار دارد و امکان اتصال به شهر وجود دارد باید توسط دهیاری و بخشداری مرکزی نظارت بیشتری بر این ساخت و سازهای غیر مجاز صورت گیرد.

مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خراسان جنوبی گفت: اگر در روستا‌های حاشیه شهر ساخت و سازهای غیرمجازی  در چارچوب طرح هادی صورت گیرد بنیاد مسکن بر اساس کمیسیون ۹۹ شهرداری نسبت به تخریب این واحدها اقدام می کند که تاکنون حکم تخریب برخی واحد ها در روستا‌های اطراف شهر گرفته و نسبت به تخریب واحدها اقدام شده است.

وی عنوان کرد: افرادی که قبلا زمین های آنها در داخل طرح هادی نبوده و هم اکنون قرار گرفته باید نسبت تغییر کاربری این زمینه ها با پرداخت هزینه هایی اقدام کنند.

آسمانی مقدم گفت: افرادی که به دنبال زمین خواری در ممالک بنیاد مسکن هستند منتظرعواقب آن نیز باشند.

برای حاشیه نشینی روستا‌های اطراف بیرجند برنامه ای نیست

در برگزاری کارگروه سکونتگاه‌های غیر رسمی خراسان جنوبی نیز مسئولان متولی معضلات شهری برنامه مشخصی برای بررسی معضلات حاشیه نشینی اطراف شهر بیرجند نداشته و بیشترین تلاش خود را معطوف به مرکز شهر بیرجند دارند این در صورتی است که معضلات ناشی از حاشیه نشینی در روستا‌های اطراف شهر در چند سال آینده دامن مرکز شهر را نیز خواهد گرفت.

 مدیرکل بهزیستی خراسان جنوبی در گفتگو با مهر، اظهار کرد: درکارگروه سکونتگاه‌های غیر رسمی محلات شمال شهربیرجند از جمله موسی بن جعفر، جوادیه، کارگران به عنوان سکونتگاه‌های غیر رسمی معرفی شده اند که توسط کارگروه بررسی معضلات و آسیب ها سکونتگاه‌های غیررسمی برنامه های مختلف فرهنگی دراین محلات در دستور کار قرار گرفته است.

محمد حسن اکبری مطلق عنوان کرد: در حال حاضر درکارگروه سکونتگاه‌های غیررسمی تنها به بررسی و حل معضلات سکونت گاه های غیرمجاز در مرکز شهربیرجند می پردازد و برنامه ای برای حاشیه نشینی در روستاهای اطراف شهر بیرجند ندارد.

وی عنوان کرد: هم اکنون درکارگروه سکونتگاه های غیررسمی با کمبود اعتبار مواجه هستیم که به دلیل این کمبود اعتبار بررسی معضلات حاشیه نشینی در اطراف شهر بیرجند سال آینده در دستور کار قرار می گیرد.

مدیرکل بهزیستی خراسان جنوبی درپایان یادآور شد: از تمام فرمانداری های استان خواسته شده که سکونتگاه های غیررسمی خود را به دبیرخانه کارگروه ارسال کنند.

روستا‌های اطراف شهر در لیست سکونتگاه‌های غیر رسمی گنجانده شود

معاون اجتماعی و فرهنگی فرماندار بیرجند نیز در گفتگو با مهر، با بیان اینکه سه نقطه کارگران، رجائی و موسی بن جعفر به عنوان سکونتگاه‌های غیر مجاز معرفی شده اند، گفت: این مناطق در چند سال گذشته پیشنهاد شده است.

علی جزندری تصریح کرد: طرح سکونتگاه‌های غیر رسمی خراسان جنوبی نیازمند بازنگری است و باید روستاهای اطراف شهر بیرجند در آن گنجانده شود.

وی ادامه داد: درکارگروه سکونتگاه‌های غیررسمی خراسان جنوبی پیشنهاد شده  که برخی روستا‌های اطراف شهر بیرجند به عنوان سکونتگاه‌های غیر رسمی خراسان جنوبی معرفی شود که تا کنون این اقدام صورت نگرفته است.

وی عنوان کرد: هم اکنون بیشتر برنامه‌ها فرهنگی این کمیته در شمال شهر بیرجند برنامه ریزی شده و کمتر در روستاهای اطراف بیرجند اجرا می شود که اجرای برنامه های فرهنگی از طریق پایگاه‌های بسیج، پلیس محله و فعالان فرهنگی مساجد در سکونتگاه‌های غیر رسمی استان دنبال می شود.

گزارش: حکیمه مصطفایی