بیرجندرسا-رئیس حوزه پژوهش و مطالعات میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی گفت: بررسی و شناسایی باستانشناختی در بخشهای گزیک و قهستان درمیان در تیرماه امسال پایان یافت و در این بررسی، تعداد ۱۳۴ اثر و محوطه باستانی شناسایی شد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی بیرجندرسا به نقل از روابط عمومی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی، سیداحمد برآبادی اظهار داشت: قدیمیترین این آثار شامل یک محوطه هزاره سوم پیش از میلاد (حدود 5 هزار سال پیش) و جدیدترین آن متعلق به دوره پهلوی است.
وی افزود: بررسیها در بخشهای گزیک و قهستان درمیان نشان میدهد شواهد استقرارهای انسانی ارتباط نزدیکی با منابع آب دارد، بسیاری از قلعهها و به ویژه آسیابهای منطقه در کنار منابع آب ساخته شدهاند.
رئیس حوزه پژوهش و مطالعات میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی بیان کرد: شواهد باستانشناسی حاکی از آن است که این دو بخش در دوره اشکانی مورد توجه جدی جوامع انسانی قرار گرفتهاند به طوری که محوطههای قابل توجهی از این دوره شناسایی شده که از آن میان به قلعه طبس مسینا میتوان اشاره کرد.
برآبادی افزود: در این بررسیها مشخص شد اوج شکوفایی استقرارهای منطقه در دوران اسلامی و به ویژه دوره تیموری به بعد و ثبت تمامی انواع محوطههای باستانی از آغاز حضور انسان در منطقه تا آثار شاخص تا پایان پهلوی اول، گردآوری و تهیه نقشه باستانشناسی منطقه از اهداف این پژوهش بوده است.
وی بیان کرد: برپایی توالی سفالی منطقه از آغاز تا سدههای متأخر دوره اسلامی، تعیین دورههای استقرار منطقه به وسیله تلفیق دادههای باستانشناسی و تعیین ارتباطات درون منطقه و برون منطقهای در دورههای پیش از تاریخ تا اسلامی از دیگر اهداف گروه در اجرای این پروژه بود.
برآبادی تصریح کرد: قرار دادن دادههای درمیان در بافت پژوهشهای باستانشناسی شمال شرق و شرق ایران و تعیین کم و کیف وضیعت منطقه در این بافت از اهم هدفهای این بررسی باستانشناسی بود.
وی اظهار داشت: قلعههای اسلامی موجود در بخشهای گزیک و قهستان به سه دسته قلعههای کوهستانی بالای ارتفاعات به نسبت بلند دوره تاریخی یا اسلامی با پلان نامنظم، قلعههای روی تپه ماهورها یا تک کوههای کم ارتفاع کوچک دوره تاریخی یا اسلامی با پلان منظم و قلعههای دشتی متأخر اسلامی با پلان منظم که بیشتر به دوره قاجاری قابل تاریخگذاری هستند، تقسیمبندی میشوند.
رئیس حوزه پژوهش و مطالعات میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی گفت: امید است در آینده با انجام کاوشهای منظم در برخی محوطهها همچون قلعه طبس مسینا، محوطه شاه ولی و محوطه راوکان، اطلاعات ارزندهای در زمینه گاهنگاری و بافت استقراری منطقه در دوران گذشته و برهم کنشهای فرهنگی منطقهای فرامنطقهای به دست آید.