عید فطر، متعلق به تمام مسلمانان در سراسر جهان است و از این رو، در هر کشوری، میتوان آداب و رسوم خاصی را برای این عید فرخنده مشاهده کرد.
مسلمانان مصر مانند دیگر مسلمانان جهان، عید سعید فطر را گرامی میدارند، آنها یک هفته قبل از فرا رسیدن عید فطر به استقبال این روز میروند و مراسم خاصی که میراث گذشتگان آنها است و با گذشت زمان نیز آن را حفظ کردهاند را برگزار میکنند.
مسلمانان مصر، جشن و سرور خاصی در عید سعید فطر دارند که میراث گذشتگان آنها به شمار میرود. یک هفته قبل از شروع عید سعید فطر، خیابانها و کوچههای این کشور، رنگ و بوی خاص عید را به خود میگیرند و بازارهای مختلف، از ازدحام و شلوغی خاص عید برخوردار میشوند. مسلمانان مصری در عید سعید فطر برای کودکان خود لباس و کفش میخرند و جوانان نیز به خرید لباس نوی عید میپردازند.
شب عید فطر، مصریها آوازهای خاصی که یکی از آنها «ای شب عید» است را میخوانند، این آواز که از سرودههای قدیمی مصر باستان به شمار میرود، ریشه در افسانهها و اساطیر دارد.
خواندن سرودها و آوازهای گروهی در این ایام به همراه برخی از آداب و رسوم و حرکات خاص، از زمان فراعنه سرچشمه گرفته است و اینک با گذشت قرنها، همچنان آن را حفظ کرده و در عید فطر برگزار میکنند.
زنان و دختران مصری یک روز قبل از فرا رسیدن عید فطر، شیرینیهای خاص این روز را تهیه میکنند و هنگامی که به عید دیدنی میروند، آن را به دیگران و همسایگان هدیه میدهند و یا شب عید فطر، به همراه گوشت، میوه، سبزی و شیرینی به خانوادههای نیازمند میدهند تا آنها نیز این روز را به شادی و شعف سپری کنند.
مصریها پس از اینکه نماز عید فطر را برپا کردند و لباس نوی عید پوشیدند، بر اساس تعالیم دینی، به دیدار دوستان و نزدیکان خود میروند و فرا رسیدن عید فطر را به یکدیگر تبریک و تهنیت میگویند و طی این دیدار، دوستان خود را برای یک وعده غذایی دعوت میکنند. سپس به دیدار اموات در قبرستان میروند و برای آنها دعا میخوانند.
شادی و شعف کودکان در این ایام بسیار زیاد است، آنها لباسهای رنگی خود را میپوشند و از صبح بسیار زود به خیابانهای محل خود در شهر یا روستا میآیند تا همراه خانوادههای خود به باغها و بوستانها بیایند و یک روز عید و یا بیشتر را در این اماکن سرسبز سپری کنند.
برگزاری مراسم عروسی در این روز بسیار شایع است. در این ایام، بازیهای مختلفی مثل بازی با چوب و آتش، بازی بسیار رایجی است و همه در آن شرکت میکنند. برگزاری مسابقه و جشنوارههای ورزشی از سوی جوانان در این روز به اوج خود میرسد و همه افراد سعی میکنند که این روز را به بهترین نحو سپری کنند.
آداب و رسوم مردم یمن در عید سعید فطر
در یمن، مسلمانان به انتظار رۆیت هلال ماه، در مساجد میمانند، با حلول ماه مبارک رمضان به یکدیگر تبریک و تهنیت میگویند، سپس از گلدستههای مساجد، رادیو و تلویزیون، صدای اذان برمیخیزد و آغاز ماه رمضان را جشن میگیرند و مردان به مساجد رفته و سرودهای دینی را که از ماهها پیش آماده کرده بودند، از طریق بلندگوهای مساجد میخوانند.
با پایان رسیدن ماه رمضان اندوه و حزن تمام وجود آنها را فرا میگیرد که از ماه رحمت و مغفرت خداحافظی میکنند و گاهی با خواندن شعرهایی احساس خود را ابراز میکنند. اما با فرا رسیدن عید سعید فطر آنها به استقبال این روز میروند، بهترین لباس خود را میپوشند و با شیرینی به دیدن خانواده، دوستان و نزدیکان خودمی روند و به یکدیگر، به ویژه کودکان هدیه میدهند.
آداب و رسوم عید فطر در امارات
عید فطر و قربان از بزرگترین اعیاد مردم امارات و دیگر ساکنان مسلمان این کشور محسوب میشود. مسلمانان مقیم امارات نیز هر یک به شیوه خاص کشور خود عید فطر را جشن میگیرند. شهروندان اماراتی در آخرین روزهای ماه مبارک رمضان با خرید لباس نو و تغییر برخی از لوازم منزل به استقبال عید سعید فطر میروند.
بر اساس یک سنت دیرینه، مردم امارات، عید را در کنار اعضای خانواده، دوستان و دیگر مسلمانان با شکرگزاری به درگاه خداوند سپری میکنند. مسلمانان اماراتی در روز نخست عید فطر بعد از خوردن خرما و برخی شیرینیهای سنتی، لباسهای نوی خود را پوشیده و به مسجد میروند تا نماز عید فطر را اقامه کنند.
عید فطر در امارات عربی، سه روز تعطیل است و معمولاً یک روز قبل از فرا رسیدن عید نیز تعطیل هستند. پس از بازگشت از نماز، افراد کوچکتر به خانه بزرگترهای خود میروند تا عید را به یکدیگر تبریک بگویند.
مسلمانان اماراتی پس از یک ماه روزه و عبادت در منازل خود با شیرینی، میوه و انواع خوراکی از میهمانان خود پذیرایی میکنند. برگزاری جشنهای مختلف در منازل و مکانهای مختلف به همراه اعضای خانواده، فامیل و دوستان و چراغانی این مکانها از دیگر سنتهای مسلمانان پس از یک ماه روزهداری است.
بازیهای دسته جمعی، نقاشی با حنا بر روی دست و داستانسرایی از دیگر مراسمهایی است که در امارات و در ایام عید فطر برگزار میشود.