بیرجندرسا- خانه تاریخی حسام الدیوان سه قلعه از جمله خانه های تاریخی به سبک حیاط مرکزی واقع در بافت تاریخی شهر سه قلعه می باشد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی بیرجندرسا، مسئول نمایندگی میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری سرایان گفت: علاوه بر این بنای تاریخی خانه های تاریخی دیگری هم در شهر سه قلعه از جمله: خانه هروی ، پیروز و رمضانی وجود دارند که در فهرست آثار ملی کشور نیز به ثبت رسیده اند و علاوه بر این خانه های تاریخی جهانی نیز واجد شرایط ثبت می باشند که در صورت موافقت مالکین اقدام لازم از طرف میراث فرهنگی صورت خواهد گرفت.
محمد عرب افزود: خانه حسام الدیوان سه قلعه آماده بهره برداری میباشد و به جزء مرمت تزئینات و نمای ایوان سایر قسمت های آن مرمت شده است و چون این بنای تاریخی در تملک میراث فرهنگی می باشد آمادگی دارد تا با مشارکت مردم بومی و بخش خصوصی در خصوص احیاء و کاربری مناسب آن اقدام نماید. که در همین راستا پیشنهاد استفاده از آن به عنوان خانه و مرکز ترویج صنایع دستی شهر سه قلعه و واگذاری به بخش خصوصی داده شده است همچنین با توجه به وسعت خانه می توان قسمتی از آن را به عنوان موزه اشیاء مورد استفاده قرار داد.
وی اظهار داشت: این خانه تاریخی با ایوان بلند و شکوهمند و به شیوه خانه سازی سنتی دارای طاقها و قوسهای زیبایی است که در سال 86 با شماره19164 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
عرب ادامه داد: بنا به سبک حیاط مرکزی و درونگرایی ساخته شده و معماری آن کاملا ایرانی است. این بنا یک طبقه و مساحت آن 530 متر مربع می باشد، مصالح بکار رفته شده شامل: خشت، گل، گچ و آجر می باشد و دارای هشت اتاق ، یک مطبخ ، یک ایوان بزرگ ، یک ایوانچه ویک بادگیر چهار طرفه می باشد. با توجه به سبک معماری و شواهد موجود ، قدمت این بنای تاریخی به دوران قاجاریه می رسد.
وی بارزترین و مشخص ترین ویژگی بنا را تزیینات متنوع گچ بری رسمی بندی در ایوان و اتاق های پشت هر دو ایوان آجرکاری خفته راسته در ازاره دور حیاط و قرار گرفتن در مسیر قنات اصلی شهر دانست.