آللوپاتي چیست؟

به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی بیرجند رسا: ازجمله نخودسفید یا نخودایرانی باعث ازبین رفتن شاه بلوط آبی میشود همچنین معتقددند که قبل از کشت ذرت نبایددرهمان زمین جو،شنبلیله،نخود ویاخلرکاشت ویادرخت گردودرانسان باعث سردرد وبه گیاهانیکه مجاور آن قرار دارند صدمه میرساند. درسال1937 اثرمتقابل بیوشمیایی بین گیاهان را آللوپاتی نامیدند.بنابراین آللوپاتی یعنی اثر مستقیم یاغیرمستقیمی که یک گیاه روی گیاه دیگربوجودمیآورد.عده ای از محققین اللوپاتی را جنگ شیمیایی بین گیاهان تعبیرنمودند.مواد شیمیایی که اللوپاتی ایجادکرده و به داخل محیط تراوش میکننداللوپاتیک نامیدند.اللوپاتیک ممکن است بازدارنده رشدیک گیاه ویا تحریک کننده آن باشدکه در اینصورت اللوپاتی مثبت خواهدبود.مواد شیمیایی اللوپاتیک ممکن است مانع رشدگیاهان گونه های مختلف ویاگیاهان از یک رقم ویایکگونه شوند.اللوپاتیک دو گونه است: الف-آللوپاتیک واقعی : ماده فعال ازیکی از اندام های گیاه تراوش شده و روی گیاه دیگرویاخودگیاه تاثیرمیگذارد. ب-آللوپاتیک کاربردی:ماده شمیایی مترشحه ازگیاه فعال نبوده بلکه به مرور زمان در اثرفعالیت میکروارگانیسم فعال میشود. درزراعت تاثر سوعلفهای هرزویااثرمنفی گیاهان مختلف درچندکشتی مشخص نیست که به دلیل رقابت است یاآللوپاتی.روش مناسبی راکه بتوان رقابت راازاللوپاتی در روی زمین تفکیک نمودوجودندارد.باآزمایشهای گلخانه ای مشخص شده است که بقایای برخی از گیاهان ازقبیل سورگوم ازطریق آزاد ساختن مواد سمی ازرشد برخی ازگیاهان جلوگیری میکنند. گیاهان ترکیبات آللوپاتیک را بطریق مختلف آزادمیکنند: 1. گاز گیاهان زنده ممکن است گازهایی از خود متصاعدکنندکه برای سایرگیاهان بازدارنده رشدباشد.گازهایی که از گیاهsalvia reflexa متصاعد میشودحاوی موادی از جملهpinens است که روی جوانه زدن ورشدگیاهچه بعضی از گیاهان ازجمله گندم اثرمنفی دارد.گونه هایی از جنس درمنه و اکالیپتوس نیز گازهایی متصاعد میکنند که دارای اثر آللوپانیک است. 2. ترشحات ریشه ای موادی که از ریشه های سورگوم و مرغ ترشح میشوندازرشدبرخی از گیاهان جلوگیری میکند.موادمترشحه ازگردهوخیارحالت خودمسمومی دارند و موادی که ازآلو تراوش میشوندغیرسمی هستندودراثرمیکروارگانیسم هابه ماده فعال خودمسمومی و مسموم کردنی تبدیل میگردد.وجودموادآلی از قبیل اسیدمانولیک واسیداکسالیک درریشه علف هرزترشک مانع از تجزیه شدن آن به وسیله میکروارگانیسم ها میشوند. 3.ترشحات برگ و ساقه ترکیبات شیمیایی متفاوتی از برگ وساقه گیاهان خارج شده که بوسیله آب باران وادرخاک میشوندمثلا از کرک های موجوددرساقه و برگ های گیاه گاوپنبه فیتوتوکسین ترشخح میگرددکه بوسیله آب ازگیاه جداشده ووادرخاک میشودویاروی گیاه مجاوراثرمیکند. 4.بقایای گیاهی بقایای گیاهی ممکن است منبع ترکیباتی با خاصیت آللوپاتیک باشند.برخی از این ترکیبات گلیکوزیدهای حاوی سیانیدهستندکه تجزیه شده وسموم سیانیدوبنزالدئیدتولیدمیکن ند.سموم ناشی از کود سبزویابقایای گیاهی که برای تقویت زمین به خاک برگردانده میشوندازرشدبعضی ازگیاهان جلوگیری میکنند. مواد حاصل از بقایای پوسیده گیاهان ممکن است روی گیاهان جوان که در بین گیاهان مسن بصورت کشت تاخیری کاشته میشوندویادربین کلش ( در کشت های دوگانه سه گانه چهارگانه) کاشته میشوند تاثیر بگذارد. امروزه کوشش هایی برای بکارگیری عملی از خاصیت اللوپاتی در کنترل علفهای هرز انجام میشود.ازجمله استفاده ازاللوپاتیک گراس ها در تناوب گیاهان یکساله و چندساله است.دراین سیستم روی قدرت دخالت کودسبزگیاهان زراعی وتاثیرسمی انها در کنترل علف های هرزیکساله پهن برگ بسیارموثراست.درکارولینای شمالی ایالات متحده آمریکا پس از برگرداندن چاوداربه زمین و سپس کشت سویاوآفتابگردان از تراکم سلمک به میزان 99درصدوتاج خروس به میزان96درصددرمقایسه باشاهدکاشته شد.ازتجزیه بقایای کاه و کلش چاودار اسیدبتافنیلاکتیک واسید بتاهیدروکسی بوتریک استخراج شده که رشد ریشه و بوته سلمک و تاج خروس وحشی را کنترل مینماید. بذور علف های هرزاغلب برای مدت طولانی قوه نامیه خودراحفظ می نمایند.زیرادرپوسته انهاموادبازدارنده که یک ترکیب شیمیایی آللوپاتیک است وجودداردکه باعث ایجادخواب زمستانه dormancy شده ازتجزیه آنهادرمقابل میکروارگانیسم ها جلوگیری میکند.باشناخت موادبازدارنده درعلفهای هرزشایدبتوان بردرمانسی آن فائق گشته واین گونه علفهای هرزراآسانتر کنترل نمود. آللوپاتیک گیاهان مختلف بسیاری از گونه های گیاهی دارای آللوپاتیک میباشندکه مانع رشدگونه های ویاگیاهان همانگونه خودمیشوندکه ذیلابه چندنمونه ازآنها اشاره میشود: تراکم گیاهانیکه درمجاورت گردو کاشته میشوندکاهش یافته ویاممکن است به کلی ازبین بروند.به عنوان مثال اگریونجه گوجه فرنگی وسیب زمینی درنزدیکی گردو کاشته شوندپژمرده شده وازبین میروند.درآزمایشی با قرار گرفتن چند قطعه پوست ریشه گردودرمحیط کشت آبی گوجه فرنگی گیاها پژمرده شدند.علت ان ترشح ماده جوگلن یا موادی مشابه آن است. افرای چناری acer pseudoplanus روی درخت غان زرداثراللوپاتی دارد.ترشحات حاصل از بذرافراروی رشدونموغان زردتاثیرمنفی گذاشته وباعث ضعیف شدن نهال و سرانجام خشک شدن آن میشود.ولی ترشحات حاصل از برگ ها و بقایای افرا روی درخت غانتاثیرندارد.ترشحات حاصل از نوک ریشه فعال افرای قندی از رشد طولی غان زردجلوگیری میکند وباعث توقف شدن رشدونمو نهال این گیاه میشود. برخی از نواحی واقع در شمال ایالات متحده آمریکاوکانادادرابتداپوشید ه ازگونه های مختلف توسکابودکه بعدابوسیله گونه های مختلف دیگرازقبیل سپیداریاصنوبربالسام جایگزین شدند. پژوهشگران مشاهده کردندکه در مجاورت رویشگاه سپیدار یا صنوبر رشد توسکا محدود است. تحقیقات نشان داده عصاره استخراج شده از بقایای برگ و جوانه و ترشحات حاصل از برگهای تازه صنوبرازرشدجوانه و ریشه چه نونهال های توسکاجلوگیری میکند.عامل بازدارندگی تغییرات اسیدیته ویافشارهای اسمزی نیست بلکه بدلیل اللوپاتی تغییرات مرفولوژیکی ازقبیل عدم رشدونموتارهای کشنده ونکروزه شدن مریستم های ریشه چه بوجودمی آید.اثر سپیدار بر رشد و نمو تارهای کشنده باعث کاهش غددتثبیت ازت نیزمیشود. جارو ازجمله گیاهانی است که برروی چندین گونه دیگر اثر آللوپاتیک دارد عصاره آبی حاصل از شاخه های زنده وپوسیده جاورازرشدونمواندام های هوایی وزمین کاج تداجلوگیری میکندعصاره این گیاه همچنین مانع ازافزایش ماده خشک ریشه هاوشاخه شده، باعث کاهش غلظت ازت درساقه ها میشود.درعصاره گیاه تعداد13 ترکیب فنولوژیکی شناسایی شدندکه مهمترین ترکیبات بازدارنده عبارتند از : وانیلیک-تم-کوماریک و اِم هیدروکسی فنیل پرپیونیک اسید. آللوپاتیک برخی از گونه ها ممکن است روی میکرو ارگانیسم های درون خاک نیزتاثیربگذاردمثلامواد سمی مترشحه از ریشه برخی از گراس هاباعث عدم حضورقارچ میکوریزامیشود.این قارچ نسبت به ترشحات ریشه گراس ها ویاترشحات حاصل ازموادپوسیده گیاهی حساس است.بنابراین در چمنزارهاصنوبریاکاج به علتعدم حضور میکو ریزا رشد و نمو نمیابد. آللوپاتیک یک گونه ممکن است روی همان گونه تاثیر منفی داشته باشد.عدم موفقیت کشت مجددنهال های هلوسیب و مرکبات بدنبال حذف درختان قدیمی به دلیل اللوپاتی (خودمسمومی) گزارش شده است. درآمریکا انهدام درختان کهن هلووکشتمجددهلودرهمان زمین باعث عدم رشد و نمو و ظهور کلروز در بین رگبرگ ها شد.دلیل عدم موفقیت عوامل زیرعنوان شده: 1. کاهش عناصرغذایی پرمصرف وکم مصرف بدلیل جذب مواد فوق بوسیله ریشه درختان قبلی 2. انتقال عوامل بیماریزاازدرختان قبلی 3. اثرات مستقیم مسمومیت ریشه هاویاموادحاصل ازتجزیه ریشه ها چون با افزایش کودوقابل کنترل بودن بیماریهاتغییری در رشدونمودرختان حاصل نشد بنابراین ممکنن است اللوپاتی عامل ازبین رفتن هلوهاباشدبرای نشان دادن اثرآللوپاتیک در هلوهامقداری پوست و چوب هلوپس از خشک کردن آسیاب شدوبه مقادیرمختلف به گلدان های حاوی نهالهای هلواضافه شدوجود10گرم پوست در اطراف ریشه هاباعث ازبین رفتن نهال های هلوپس از4تا5روز گردید.درآزمایش دیگری درمحیط کشت شن خالص تمیارهای زیر درنظر گرفته شد: 1. پوست ریشه 2. پوست ریشه آسیاب شده مقداری پیت 3. چوب ریشه آسیاب شده 4. عصاره پوست ریشه 5. بقایای پوست (پس از عصاره گیری) 6. آب درون پوست 7. بقایای پوست ریشه پس از استخراج آب 8. شن خالص (شاهد) کلیه تیمارهابایک محصول غذایی آبیاری شدند. نتایج نشان داددرمقایسه باشاهدغیراز تیمار5 بقیه تمیارها به اندام های هوایی و ریشه هلو صدمه زدند. منبع: راسخون