حق غني سازي ايران را بپذيريد

به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی بیرجند رسا به نقل از ايرنا، بهروز بيات كارشناس مسايل هسته اي در وين و مشاور پيشين آژانس بين المللي انرژي اتمي درخصوص دور جديد مذاكرات ايران و گروه ۱+۵ در ژنو مي گويد: علايم اميدبخشي از طرفين فرستاده مي شود كه نشان دهنده قصد و اراده آنها براي توافق است. مشاور پيشين آژانس با تاكيد بر اين نكته كه ايران نمي تواند از حق غني سازي صرف نظر كند، به گروه ۱+۵ توصيه مي كند كه براي نشان دادن حسن نيت خود در نخستين گام، حق غني سازي ايران را بپذيرد. بيات همچنين كاهش سطح غني سازي ۲۰ درصد را نخستين گام ايران براي نشان دادن حسن نيت خود در اين زمينه مي داند. اين كارشناس هسته اي همچنين پذيرش پروتكل الحاقي در مقابل لغو تحريم ها را از ديگر گزينه هايي مي داند كه مي تواند در مذاكرات ژنو مطرح شود. آرنولد هوتينگر صاحب نظر سوييسي در برن نيز با نظر بيات در وين موافق است. او تاكيد مي كند كه غرب بايد از ايده قبلي خود مبني بر توقف فرايند غني سازي اورانيوم در ايران دست بردارد. اين كارشناس مسايل بين الملل تاكيد مي كند كه حق غني سازي ايران بايد به رسميت شناخته شود. صاحب نظر سوييسي، همچنين پيشنهاد تعديل تحريم هاي ضدايراني و همزمان ادامه بازرسي هاي آژانس بين المللي انرژي اتمي از ايران را مطرح مي كند. هوتينگر در عين حال خاطرنشان مي كند، به سود غرب است كه از اين فرصت مناسب بدست آمده در تهران استفاده و خود را با وضعيت موجود در ايران هماهنگ كند. ?رودولف چيملي كارشناس ديگر سوييسي در ژنو نيز با بيات و هوتينگر، هم نظر است. اين صاحب نظر مسايل بين الملل تاكيد مي كند كه ايران حاضر نيست غني سازي اورانيوم را متوقف كند. چيملي با اشاره به تسلط حسن روحاني رييس جمهوري ايران به موضوع هسته اي تصريح مي كند، او توانايي آن را دارد كه موضوع هسته اي را به سود طرفين مشاجره به يك سرانجام مطلوب برساند. اين صاحب نظر سوييسي به غربي ها هشدار مي دهد كه مبادا با اتخاذ سياست غيرمعقول در مقابل ايران، فرصت را از دست بدهند و در آينده از سياست خود پشيمان شوند. گودرون هارر صاحب نظر اتريشي نيز به نتايج دور جديد مذاكرات ايران و گروه ۱+۵ خوشبين است. اين صاحب نظر اتريشي با اشاره به فضاي مثبت ايجاد شده براي تعامل بين ايران و غرب، معتقد است كه نتيجه اين فضا مي تواند يك توافق هسته اي باشد. ** نقشه راه ژنو دور جديد مذاكرات ايران وگروه ۱+۵ درحالي قرار است روزهاي سه شنبه و چهارشنبه آينده در ژنو برگزار شود كه طبق گزارش ها، طرفين بناي آن را دارند كه در گام نخست نقشه راه مذاكرات را تعيين كنند. به گزارش ايرنا، قرار است در اين نقشه راه چشم انداز و هدف واحد طرفين مذاكرات مشخص و حركت در اين مسير آغاز شود. درحقيقت در مذاكرات ژنو ، ايران و گروه ۱+۵ مداليته يا نقشه اي را طراحي خواهند كرد كه در آن ابتدا تا انتهاي مسير براي طرفين چراغاني و روشن است. پايان اين نقشه راه، آن جايي است كه تحريم‌ها عليه ايران لغو شده و ايران حق غني سازي داشته و نگراني هاي طرف مقابل نيز برطرف شده است. تعيين نقشه راه براي مذاكرات آتي ايران و گروه ۱+۵ در گفت و گوهاي اخير سرگئي لاوروف وزير امور خارجه روسيه و جان كري همتاي آمريكايي او در جزيره بالي اندونزي نيز مورد تاكيد قرار گرفته است. لاوروف و كري در حاشيه نشست سران كشورهاي عضو سازمان همكاري‌هاي اقتصادي آسيا و اقيانوس آرام (اپك) درخصوص مذاكرات آتي ايران و گروه ۱+۵ به گفت و گو نشستند. وزير امور خارجه روسيه بعد از ديدار با جان كري گفت: همان طور كه در نيويورك بحث كرديم نياز به يك نقشه راه هست كه هم جامعه بين المللي را از صلح آميز بودن برنامه هسته اي ايران راضي كند و هم تحريم ها عليه ايران رفع شود. عباس عراقچي معاون وزير خارجه و عضو تيم مذاكرات هسته اي ايران نيز اين موضوع را تاييد كرده است. وي با اشاره به مذاكرات تيم هسته اي ايران در نيويورك گفته است: ما در اين دور از گفت وگوها با ۱+۵ ايده‌اي مطرح كرده‌ايم كه بايد دو مرحله براي مذاكرات خود قائل باشيم؛ در مرحله ‌اول بايد چشم انداز و هدف واحد را براي دو طرف تعيين كنيم كه به سمت آن حركت كنند. عراقچي تصريح كرد: در واقع ابتدا بايد چارچوب مفهومي و كلي تعريف شود كه بدانيم به چه سمتي حركت مي‌كنيم و پايان خط ما كجا است و آن، جايي است كه همه‌ تحريم‌ها رفع شده است و ايران برنامه هسته‌ اي خود از جمله غني سازي را دارد و البته اگر نگراني‌هاي منطقي هم وجود دارد رفع شده است. عضو تيم هسته اي ايران خاطرنشان كرد: معتقديم كه بايد اين ايده آل را اول در گفت وگوهاي با ۱+۵ تعريف كنيم و پس از آن از طريق گام هاي مختلف به سمت هدف نهايي حركت كنيم. در همه گفت وگوهايي كه در نيويورك انجام شد به صورت دو جانبه و چندجانبه در قالب ۱+۵ طرف هاي مقابل ما همه اين ايده را مي‌پسنديدند و قبول داشتند كه منطقي است. وي افزود: در قالب ۱+۵ هم قرار شد در دور بعدي مذاكرات درباره اين چارچوب مفهومي و چشم‌انداز نهايي مذاكرات، صحبت كنيم و توافق شود و سپس بلافاصله‌ گامهايي كه بايد برداشته شود و گام اول كه نقش كليدي در ايجاد اعتماد دارد را برداريم. ايران و گروه ۱+۵ درحالي در مذاكرات ژنو قرار است درخصوص تدوين نقشه راه يا مداليته به توافق برسند كه ايران و آژانس بين المللي انرژي اتمي نيز در حال تدوين مداليته جديدي هستند. البته نقشه راه ژنو درحقيقت مداليته اي كلي و فراتر از مداليته ايران و آژانس است و حتي مي توان گفت كه مداليته ايران و آژانس در دل آن قرار مي گيرد. به تعبير ديگر چون مذاكرات ايران و آژانس فني و حقوقي است، بايد در دايره اي فراتر، يعني در مذاكرات ايران و گروه ۱+۵ كه مذاكرات سياسي است، مسير اصلي و گام هاي متقابل طرفين تعيين شود. فقط در مذاكرات سياسي ايران و گروه ۱+۵ است كه مي توان ما به ازاها و امتيازهاي متقابل را مطرح و درخصوص آن تصميم گيري كرد. براين اساس ترتيب مذاكرات به نحوي تنظيم شده است كه ۱۱ روز پس از مذاكرات ايران و گروه ۱+۵ در ژنو، دور جديد مذاكرات ايران و آژانس نيز برگزار خواهد شد. نخستين دور مذاكرات ايران و آژانس بين المللي انرژي اتمي پس از روي كارآمدن دولت جديد در ايران، روز پنجم مهرماه در فضايي مثبت در وين برگزار شد. اين مذاكرات ۱۰ ساعت پس از مذاكرات وزيران خارجه ايران و گروه ۱+۵ در نيويورك، در محل نمايندگي دائمي ايران در وين برگزار شد. در اين دور از مذاكرات رضا نجفي سفير و نماينده ايران در آژانس بين المللي انرژي اتمي رياست تيم مذاكره كننده ايراني و هرمان ناكارتس معاون مديركل آژانس بين المللي انرژي اتمي رياست تيم آژانس را برعهده داشت. روساي دو تيم مذاكره كننده، پس از حدود شش ساعت مذاكره، اين دور از مذاكرات را بسيار مثبت توصيف كردند. طرفين همچنين توافق كردند كه دور آتي مذاكرات ششم آبان ماه يعني ۱۱ روز پس از مذاكرات ايران و گروه ۱+۵ برگزار شود. ** بسته جديد ايران حسن روحاني رييس جمهوري تاكيد كرده است كه تهران طرح جديدي را در ژنو روي ميز خواهد گذاشت. روحاني با اشاره به نشست اخير وزراي خارجه ايران و گروه ۱+۵ در حاشيه مجمع عمومي سازمان ملل، تصريح كرده است: توافق نيويورك اين بود كه ايران طرحش را روي ميز بگذارد، ايران طرح دقيقي را براي اين مرحله آماده كرده و انشاءالله با طرف خارجي ۱+۵ وارد مذاكره مي‌شود. همزمان محمدجواد ظريف وزير امور خارجه و مسوول تيم مذاكرات هسته اي ايران تاكيد كرده است كه طرح قبلي ۱+۵ به تاريخ پيوسته و آنها بايد با يك ديدگاه جديد وارد گفت‌ وگو شوند. دور نخست گفت ‌وگوها با گروه ۱+۵ پس از روي كار آمدن دولت جديد در ايران، حدود دو هفته پيش با حضور وزيران خارجه هفت كشور ايران، آمريكا، روسيه، فرانسه، انگليس، آلمان و چين در نيويورك برگزار و توافق شد كه دور بعدي مذاكرات ۲۳ و ۲۴ مهر ماه جاري در ژنو برگزار شود. اهميت نشست نيويورك آن بود كه مذاكرات ايران و گروه ۱+۵ براي نخستين بار در هشت سال گذشته در سطح وزيران خارجه برگزار مي شد. در مذاكرات نيويورك، محمدجواد ظريف وزير خارجه، سيدعباس عراقچي معاون حقوقي و بين‌ الملل وزير خارجه و مجيد تخت ‌روانچي معاون اروپا و آمريكاي وزارت خارجه، تركيب تيم مذاكره كننده ايران را تشكيل مي‌ دادند. جان‌ كري وزير خارجه آمريكا، ويليام هيگ وزير خارجه انگليس، لوران فابيوس وزير خارجه فرانسه، گيدو وستروله وزير خارجه آلمان، سرگئي لاوروف وزير خارجه روسيه و وانگ يي وزير خارجه چين نيز در اين نشست به همراه كاترين اشتون حضور يافته بودند. هرچند اين نشست به دليل برنامه هاي فشرده كاري وزراي خارجه در حاشيه مجمع عمومي سازمان ملل، كوتاه برگزار شد، ولي همه طرف ها اين مذاكرات را يك شروع خوب و مثبت دانستند و توافق كردند كه در دور بعدي مذاكرات در ژنو وارد جزييات شوند. ظريف در آستانه دور جديد مذاكرات به گروه ۱+۵ توصيه كرده است كه در پي اين نباشند كه برنامه هسته‌اي ايران را متوقف كنند بلكه بايد دنبال اين باشند كه با نظارت آژانس بين المللي انرژي اتمي كه همواره بر برنامه هسته‌اي ايران نظارت داشته اين برنامه با شفافيت پيش برود. ضرورت تغيير ادبيات گروه ۱+۵ در تعامل با ايران و جايگزيني شفافيت بجاي تعليق و توقف، پيش از اين در اظهارات حسن روحاني رييس جمهور ايران نيز مورد تاكيد قرار گرفته بود. رييس جمهوري اسلامي ايران در نخستين نشست خبري پس از پيروزي در انتخابات، با تاكيد بر اين نكته كه برنامه هاي هسته اي ايران كاملا شفاف است، گفت: البته حاضريم شفافيت بيشتري در چارچوب مقررات و موازين بين المللي انجام دهيم و براي همه دنيا روشن كنيم كه اقدامات جمهوري اسلامي كاملا در چارچوب هاي بين المللي است. رييس‌جمهوري در پاسخ به اين كه آيا تصميم داريد غني‌سازي اورانيوم را تعليق كنيد؟ تصريح كرد كه دوره تعليق گذشته است. روحاني درعين حال افزود: با ژاك شيراك سال ۲۰۰۵ در مذاكراتي به توافق نهايي رسيديم كه چگونه اعتماد بين المللي براي همه جلب شود و در ايران غني سازي ادامه پيدا كند كه مي توانست راه حل نهايي باشد كه البته آلمان با اين موضوع موافقت كرد، ولي متاسفانه انگليسي ها با فشار آمريكايي ها موافقت نكردند و كار ناتمام ماند. رييس جمهوري اسلامي ايران با بيان اين كه در اين راستا راه حل هاي بسياري وجود دارد، گفت: يكي از آنها توافق بين من و شيراك است كه مي تواند يكي از راه حل ها باشد. طرح شيراك كه روحاني به آن اشاره كرده است، شامل بالاترين سطح شفافيت در برنامه هسته اي ايران در مقابل به رسميت شناختن حقوق جمهوري اسلامي بر اساس پيمان ان پي تي بود كه مي تواند يكي از مبناهاي اصلي در مذاكرات هفته آينده ايران با گروه ۱+۵ در ژنو باشد. نكته جالب اين كه جان كري وزير امور خارجه آمريكا نيز در آستانه مذاكرات ژنو، درخواست هايي را از ايران مطرح كرده است كه بر شفافيت و نه بر توقف و تعليق، تمركز دارد. كري با تاكيد بر اين نكته كه ايران حق غني سازي با درصد پايين را دارد، گفته است كه آمريكا سه درخواست اصلي فراهم شدن زمينه دسترسي بازرسان به تاسيسات فردو، كاهش سطح غني سازي از ۲۰ به پنج درصد و پذيرش پروتكل الحاقي از سوي ايران را دارد. همزمان ليناس لينكويسيوس وزير امور خارجه ليتواني كه كشورش تا پايان سال ميلادي جاري رياست دوره اي اتحاديه اروپا را برعهده دارد، خبر داده است كه اروپا در حال بررسي تداوم غني سازي پنج درصد در ايران است. سرگئي لاوروف وزير امور خارجه روسيه نيز در آستانه دور جديد مذاكرات ايران و گروه ۱+۵ بر حق ايران براي غني سازي اورانيوم تاكيد كرده است. لاوروف روز گذشته در گفت وگو با كانال تلويزيوني راشاتودي اظهار داشت: ايران حق دارد به غني سازي اورانيوم به منظور توليد سوخت هسته اي بپردازد. وي افزود: اين حق قانوني ايران است كه بداند اين بازي يعني روند حل و فصل موضوع هسته اي، به كجا ختم مي شود. لاوروف ادامه داد: معتقديم كه اين بازي بايد به پذيرفتن حق ايران براي استفاده صلح آميز از انرژي هسته اي از جمله غني سازي اورانيوم فقط براي توليد سوخت هسته اي بيانجامد. وزير امور روسيه گفت: در همين حال آنها بايد تمام مسايل خود در ارتباط با آژانس بين المللي انرژي هسته اي را حل و با كنترل كامل برنامه هسته اي خود از طرف آژانس موافقت كنند. حسن روحاني رييس جمهوري اسلامي ايران نيز تاكيد كرده است كه اين موضوع بايد در يك بازي برد - برد حل و فصل شود. روحاني با بيان اينكه حقوق ايران بايد در چارچوب معاهده ان پي تي حفظ شود، بر غني سازي در خاك ايران در چارچوب بين المللي و تحت نظارت آژانس بين المللي انرژي اتمي تاكيد كرده است. رييس جمهوري با اشاره به اين كه ايران آماده گفت و گوي جدي با دنيا، گروه ۱+۵ و آژانس است، تصريح كرده است كه ما براي بازي برد - برد آماده ايم. ** بازي برد - برد؛ ۳=۳ كارشناسان معتقدند كه سياست خارجي عرصه بازي با حاصل جمع مثبت و بازي برد - برد است و راه حل موضوع هسته اي ايران نيز در نتيجه مثبت براي هر دو طرف نهفته است. به عقيده آنها در مذاكرات آتي گروه ۱+۵ با ايران بايد بسته پيشنهادي جديدي روي ميز قرار گيرد كه شامل تمامي خواسته هاي طرفين باشد. كارشناسان با اشاره به اينكه ايران و غرب هر كدام سه خواسته اصلي دارند، پيشنهاد مي كنند كه مجموع اين شش خواسته در بسته پيشنهادي جديد ارايه و بررسي شود. جان كري وزير امور خارجه آمريكا سه خواسته طرف مقابل را دادن اجازه بازرسي از تاسيسات فردو، كاهش سطح غني سازي از ۲۰ به ۵ درصد و پذيرش پروتكل الحاقي عنوان كرده است. ايران نيز در مقابل خواستار به رسميت شناخته شدن حق غني سازي، لغو تحريم هاي يكجانبه و لغو تحريم هاي شوراي امنيت سازمان ملل مي باشد. به عقيده كارشناسان بازي برد - برد در موضوع هسته اي اين است كه سه پيشنهاد غرب به طور مساوي در برابر سه پيشنهاد ايران قرار بگيرد و در مذاكرات براي زمان بندي گام هاي متقابل طرفين، توافق شود. والتر برم كارشناس مسايل بين المللي در برن در اين خصوص مي گويد: وقتي رييس جمهوري ايران مي گويد كه ديگر زمان معادلات با حاصل جمع صفر پايان يافته، حق دارد، زيرا در مذاكرات نبايد اينگونه تداعي شود كه طرفي توانسته ديگري را تسليم كند، بدون آنكه خود امتيازي بدهد. وي با اشاره به اينكه گروه ۱+۵ بايد بسته پيشنهادي جديدي به ايران ارايه كند كه در آن لغو تحريم ها لحاظ شده باشد، خاطرنشان مي كند: گروه ۱+۵ خوب مي داند كه بهبود در روابط شان با ايران، مي تواند كليد حل مسائل خاورميانه باشد. ديپلمات ها در وين اميدوارند در فرصت جديدي كه با روي كار آمدن دولت تدبير و اميد فراهم شده است، ايران و گروه ۱+۵ و همچنين ايران و آژانس بتوانند به توافقات مهمي دست يابند. به عقيده آنها توافق ايران و گروه ۱+۵ در ژنو بر مذاكرات آتي ايران و آژانس تاثير خواهد گذاشت و همانطور كه عراقچي گفته است اين اميدواري وجود دارد كه گام اول كه نقش كليدي در ايجاد اعتماد دارد؛ پس اين توافق برداشته شود.