بیرجندرسا-بانوان روستای خراشاد که از روستاهای شهرستان بیرجند است با احیا هنر توبافی خود نه تنها باعث شدند که خراشاد با هنر دستی «توبافی» ثبت جهانی شود بلکه مزیت بزرگتری مانند اشتغالزایی زنان در تمام کشور را باعث شدهاند. زنانی که برای استقلال مالی خود با آموزشهایی که درباره این هنر گرفتهاند در جای جای ایران مشغول به کار هستند.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری بیرجندرسا، بانوان روستای خراشاد که از روستاهای شهرستان بیرجند است با احیاء هنر توبافی خود نه تنها باعث شدند که خراشاد با هنردستی «توبافی» ثبت جهانی شود بلکه مزیت بزرگتری مانند اشتغالزایی زنان در تمام کشور را باعث شدهاند.
زنانی که برای استقلال مالی خود با آموزشهایی که درباره این هنر فرا گرفتهاند در جای جای ایران مشغول به کار هستند.
اکنون آوازه این هنر در تمام جهان پیچیده است و کشورهای مختلفی به دنبال خرید این محصولات سازگار با طبیعت هستند.
همچنین «فاطمه ذاکریان»، که احیا کننده این هنر و مدیرعامل شرکت تعاونی روستایی زنان خراشاد است باعث شده این تعاونی چندین سال به عنوان تعاونی برتر با اشتغالزایی بالا در بخش بانوان در سطح کشوری معرفی شود.
به همین منظور خبرنگار پایگاه خبری بیرجندرسا با این بانوی نمونه کارآفرین ایرانی به گفتگو پرداخت که در ادامه این گفتگو آمده است؛
این بانوی کارآفرین در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری بیرجندرسا خودش را اینگونه معرفی میکند: فاطمه ذاکریان هستم، در سال ۱۳۴۱ در روستای خراشاد متولد شدم.
وی بیان کرد: روزگاری کسی حاضر به همکاری در زنده کردن هنر توبافی با بنده نبود، اما با پشتکاری که داشتم، توانستم این هنر را احیاء و زمینه اشتغال دو هزار بانوی دیگر را فراهم کنم و خراسان جنوبی را به قطب پارچه بافی کشور مبدل کنم.
ذاکریان گفت: هنر پارچه بافی یا توبافی از هنرهای دستی اصیل خراسان جنوبی است که قدمتی ۳۰۰ ساله دارد و تا چند سال پیش هیچفردی به فکر این هنر منسوخ شده نبود.
وی به فعالیت شرکت تعاونی زنان روستای خراشاد اشاره کرد و گفت: این شرکت از سال ۸۲ در روستای خراشاد تأسیس شد و در سال ۸۳ بنده به عنوان مدیر عامل آن معرفی شدم البته قبل از بنده، دو مدیر عامل دیگر داشت و من این تعاونی را با ۴ میلیون تومان زیان تحویل گرفتم.
این بانوی کارآفرین به نحوه شروع فعالیتش در حرفهپارچه بافی اشاره کرد و افزود: به دلیل خشکسالیهای مداوم تولید محصولات باغی و کشاورزی کم شده بود و شاهد مهاجرت مردم از روستا بودم، در همین راستا با اعضاء هیئت مدیره به دنبال راهی برای اشتغال پایدار جایگزین کشاورزی بودیم در نهایت یکی از بانوان تعاونی احیاء هنر توبافی را پیشنهاد داد که البته در این روستا به صورت پراکنده برخی از خانمهای قدیمی این کار را انجام میدادند اما انگیزهای برای کار بیشتر وجود نداشت.
وی ادامه داد: از آنجایی که من هم تمایل داشتم باری دیگر این صدای دلنشین و زندگی بخش چرخهای توبافی در روستا طنین انداز شود پیگیر اجرایی شدن آن شدم؛ در ابتدا برای اینکه بانوان روستا را به این بخش بیاوریم جلسهای برگزار کردیم اما متأسفانه مورد تمسخر قرار گرفتیم چرا که گمان نمیکردند در این دوران کسی تمایل به استفاده از صنایع دستی داشته باشد، به همین دلیل با ۴ بانویی که در آن زمان کار میکردند به عنوان مربی شروع به فعالیت کردیم تا اینکه میراث فرهنگی در سال ۸۳ ما را به یک نمایشگاه در تهران به صورت رایگان اعزام کرد و من فقط سه کیف دستی از تولیدات بانوان را برده بودم که در همان سه روز اول به فروش رفت؛ بعد از بازگشت از این نمایشگاه و پرداخت پول به بافندهها دیگر بانوان نیز ترغیب شدند که آنها هم وارد این عرصه شوند و همانهایی که در ابتدا مسخره میکردند در این راه گام نهادند.
وی به دستاوردها و افتخارات خود در زمینه هنر توبافی اشاره کرد و گفت: در سال ۸۶ برای هنر توبافی مصاحبههایی انجام دادم که در آن اعلام کردم در روستای خراشاد به ازای هر خانم یک دستگاه در خانههای روستای خراشاد وجود دارد که در همین راستا از تهران گویا ناظرانی از میراث فرهنگی آمدند و در نهایت روستای خراشاد به عنوان اولین روستای هدف صنایع دستی کشور به ثبت رسید؛ همچنین توبافی روستای خراشاد فروردین ۹۶ ثبت ملی شد که پس از ارسال پرونده ثبت ملی به شورای صنایع دستی، یونسکو، این هنر دستی در آذر سال ۹۷ ثبت جهانی شد.
ذاکریان ادامه داد: در سال ۸۹ نیز به عنوان اولین شرکت تعاونی که بیشترین اشتغالزایی را در کشور داشته انتخاب شدیم و چندین مرتبه نیز به عنوان تعاونی و کارآفرین برتر تجلیل شده ایم و در سال ۹۱ به عنوان بانوی بصیر و مدیر عامل نمونه شرکت تعاونی معرفی شدم؛ و عنوان کارآفرین برتر تا سال ۱۴۰۲ خدارو شکر کسب کردیم.
این بانوی بصیر افزود: تاکنون به دو هزار بانو ایرانی آموزش دادهایم که آنها به صورتهای مختلف و متناسب با استان و فرهنگ خود آن را تغییر داده و مشغول به کار شدهاند.
وی مطرح کرد: هر چند بانوان استان در ابتدا مخالف آموزش به دیگر استانها بودند ولی معتقد بودم که این سفرهای است که برای بانوان ایجاد شده و مسلماً برای همه بازار و فروش به فراخور کار آنها وجود دارد که اکنون مردم به این باور رسیدهاند و هنر توبافی هنری است که به گستردگی یک ایران که تمام جهان خواهان آن هستند.
ذاکریان در خصوص فروش و صادارت تولیداتش، گفت: فروشگاه تعاونی خوشبختانه بعد از پیگیریهای فراوان در مرکز استان تأسیس شد که خود یکی از دلایل مهم در فروش بهتر است چرا که در خانه قدیمی و تاریخی معتمدینیا است که گردشگران زیادی وارد میشوند و از صنایع دستی فروشگاه نیز خریداری میکنند و در این فروشگاه نه تنها هنرهای دست بلکه تمام محصولات مردم روستایی را جمعآوری و فرآوری محصولات باغی و گیاهان دارویی را داریم و به فروش میرسانیم. فروش استان در تمام کشور از جمله تهران، زاهدان، بروجرد، بندرعباس، اصفهان، مشهد و همدان ارسال داریم و در بخش صادرات نیز به صورت چمدانی این کار را انجام میدهیم و اکنون یکی از مهمترین کشورهایی که از ما خرید دارند ایتالیا است که شالهایی با نماد رنگ زعفران خرید میکنند و اکنون به دنبال شال مردانه و محصولات دیگر هم هستند؛ همچنین به کشورهای آلمان، استرالیا و انگلستان نیز صادرات داشتهایم.
این بانوی کارآفرین ادامه داد: محصولات ما شامل حوله حمام، حوله دست و صورت، حوله احرام، کلاه، حوله و لباس کودک، شال، کیف، کفش، رومیزی و روتختی، روبالشتی و انواع مدلهای دیگری است که در حال انجام است.
این بانوی نمونه بیان کرد: دلیل استقبال مردم از بافتهای زنان روستایی این است که از محیطهای صنعتی خسته شدهاند و میخواهند به فضای طبیعت برگردند و تمایل به محصولات ارگانیک، سنتی و سازگار با محیط زیست دارند، همچنین افرادی که از این محصولات استفاده کردهاند آرامش روحی و روانی و جسمی خود را وابسته به این مصحولات طبیعی می دانند.
وی در خصوص حمایت هایی که در این مسیر از او شده، گفت: میراث فرهنگی ما را به نمایشگاههای مختلفی اعزام کرد که در بسیاری از آنها به صورت رایگان حضور داشتیم، تعاون روستایی و جهاد کشاورزی از ما حمایت داشتند؛ همچنین بانک کشاورزی یک طرح به نام طرح حضرت فاطمه زهرا (س) در سال ۸۷ داشت که برای ترغیب بانوان به اشتغالزایی بود و حتی یک چک هم از بانوان دریافت نشد و در آن زمان وام یک میلیون تومانی داده شد که باعث افزایش تعداد بانوان با خرید دستگاه و مواد اولیه شد.
این بانوی کارآفرین با بیان اینکه از مردم درخواست دارم که هنرهای هنرمندان بومی را خریداری کنند تا با ایجاد انگیزه باعث کاهش بیکاری در بین جوانان شوند، گفت: همچنین از هتلداران درخواست میکنم که در اتاقهای خود از این هنر بومی استفاده کنند، چراکه اگر هتلداران از دست بافتههای ما استفاده کنند به واسطه مزیت های بومی، سنتی و طبیعی بودن این محصولات، مسلماً برای گردشگران بسیار جذابتر است و فرهنگسازی میشود.