چرا آرتروز زانو می گیریم/ علت ۹۵ درصد کمردردها

وی با بیان اینکه پیشگیری از بروز بیماری‌ها همیشه مقرون به صرفه ترین و بهترین راه حل درمان بیماری‌ها است، گفت: سلامت سیستم اسکلتی، عضلانی و عصبی در سلامتی افراد مسئله مهمی است و باید مانند تمامی بیماری‌ها، پیشگیری از آن را در دستور کار قرار داد.

این متخصص طب فیزیکی و توانبخشی با اشاره به اینکه با انجام منظم چند برنامه ساده می‌توان شانس ابتلاء به بیماری‌های اسکلتی و عضلانی را کاهش داد، توضیح داد: افراد باید از بدو کودکی آموزش ببینند که فعالیت‌های ورزشی مرتب و منظم داشته باشند.

وی ادامه داد: منظور از فعالیت‌های ورزشی لزوماً فعالیت‌های حرفه‌ای نیست، بلکه ورزش از راه رفتن معمولی روزانه دو بار و هربار به مدت ۱۰ دقیقه تا یک فعالیت ورزشی خیلی سنگین را شامل می‌شود.

رئیس مرکز تحقیقات طب فیزیکی و علوم توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با تاکید بر اینکه انجام فعالیت ورزشی منظم حداقل چیزی است که می‌تواند سلامت اسکلت و عضلات را تأمین کند، ادامه داد: برای ایجاد سلامت و بهبود سیستم اسکلتی عضلانی به همه افراد توصیه می‌شود برنامه ورزشی منظمی مانند دو بار پیاده روی ۱۰ دقیقه‌ای تند در روز، با لباس مناسب و در محیط آرام داشته باشند و آن را در هیچ وضعیتی متوقف نکنند.

استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با تاکید بر نقش مهم تغذیه در تقویت سیستم اسکلتی عضلانی توضیح داد: تغذیه افراد باید حاوی مواد پروتئینی، مواد لبنی، سبزیجات و ویتامین‌ها باشد و باید از مصرف مواد مضر برای بدن مانند فست فودها و غذاهای حاوی مواد افزودنی خودداری شود.

رایگانی در ادامه به اهمیت رعایت انجام فعالیت‌های روزمره زندگی به شکل صحیح اشاره کرد و افزود: همه ما باید متناسب با نوع شغلمان آموزش دیده باشیم تا بدانیم چه کارهایی سبب می‌شود تا بدنمان به ویژه سیستم اسکلتی و عضلانی دچار آسیب نشود.

رئیس مرکز تحقیقات طب فیزیکی و علوم توانبخشی در ادامه به اقداماتی برای جلوگیری از بروز کمر درد اشاره کرد و افزود: عدم نشستن و ایستادن طولانی مدت بیش از نیم ساعت یکی از عوامل کاهش کمر درد است و باید در هر وضعیتی که قرار داریم هر نیم ساعت یک‌بار حالت خود را تغییر داده و سپس به ادامه کار بپردازیم.

وی اضافه کرد: دقت هنگام حمل و نقل اجسام از جمله دیگر عوامل کاهش بروز کمردرد است و ما برای اینکه ستون فقرات سالمی داشته باشیم به هیچ وجه نباید مستقیم به جلو خم شویم و جسم را از دور برداریم و با فاصله از بدنمان حمل کنیم بلکه باید برای برداشتن اجسام از روی زمین ابتدا بنشینیم، جسم را به بدن نزدیک کنیم، آن را چسبیده به بدن حمل کرده و بعد در جای دیگر قرار دهیم.

رایگانی افزود: اگر کمردرد منجر به ایجاد درد، گزگز، مومور و تیرکشیدگی در اندام شود و با سرفه و عطسه تشدید شود و یا در قدرت انگشتان و یا مچ پا ضعف ایجاد کند، به احتمال زیاد نشان دهنده فتق دیسک کمر است و در چنین وضعیتی باید حتماً بیمار به پزشک مراجعه کرده و بر اساس نوع بیماری و شدت آن مورد درمان قرار گیرد.

رئیس مرکز تحقیقات طب فیزیکی و علوم توانبخشی توضیح داد: اگر بروز کمردرد با پادرد همراه نبود و حس گزگز، کرختی و ضعف وجود نداشت با خودمراقبتی درمان می‌شود اما اگر درد بیشتر از سه روز ادامه داشت، بیمار حتماً باید به پزشک مراجعه کند.

آرتروز زانو در زنان شایع‌تر است

وی بیماری شایع دیگر سیستم اسکلتی عضلانی را درد زانو عنوان کرد و توضیح داد: آرتروز زانو معمولاً از ۵۵ سال به بالا اتفاق می‌افتد و این بیماری در زنان نسبت به مردان شیوع بیشتری دارد.

این متخصص طب فیزیکی و علوم توانبخشی یادآور شد: آرتروز زانو در بعضی از افراد سابقه ژنتیکی دارد و نمی‌توان خیلی از بروز آن جلوگیری کرد اما عواملی وجود دارد که می‌تواند آرتروز را کنترل کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در ادامه به عوامل مؤثر در بروز و تشدید آرتروز اشاره کرد و گفت: بلند کردن اجسام با زانوی خمیده و با فشار زیاد از عواملی است که می‌تواند بروز آرتروز را تشدید کند و انجام فعالیت‌های پیوسته ورزشی از عواملی است که می‌تواند از بروز آرتروز جلوگیری کند.

وی با تاکید بر اینکه کاهش وزن در کم کردن عوارض آرتروز زانو بسیار مهم است، تصریح کرد: ورزش‌های خاص زانو مانند تقویت عضله چهار سر نیز می‌تواند در کاهش عوارض ناشی از آرتروز زانو تأثیر بسزایی داشته باشد.

رایگانی افزود: پوشیدن کفش مناسب هنگام راه رفتن، راه رفتن در سطوح هموار و عدم استفاده مکرر از سطوح شیبدار نیز برای افراد مبتلا به آرتروز زانو بسیار مهم است و رعایت این موارد موجب کنترل بیماری آرتروز زانو می‌شود.

این متخصص طب فیزیکی و علوم توانبخشی یادآور شد: اگر با وجود رعایت همه این موارد بیماری کنترل نشد، بیمار پس از مراجعه به پزشک می‌تواند تحت انجام درمان‌هایی همچون روش‌های طب فیزیکی و فیزیوتراپی تزریق درون زانو، دارو درمانی و در نهایت تعویض مفصل قرار گیرد.

وی در پایان تاکید کرد: در حیطه طب فیزیکی و توانبخشی علاوه بر توصیه‌ها و مراقبت‌ها، تجویز ورزش‌های خاص و روش‌های فیزیوتراپی نیز انجام می‌شود تا کارشناسان فیزیوتراپیست آنها را برای بیماران انجام دهند.