دکتر جلیلی: در دوران 16 ساله شما اتفاقاتی افتاد که اگر شما مسئولیت آنها را بپذیرید کار بسیار خوبی کردهاید. نمونه آن همین گفتگوهای انتقادی است که شما در دوره خودتان با اروپا داشتید.در این باره هفت دور گفتگو برگزار شد که آخرش آن چیزی که مطرح شد این بود که در سال 1997 و اواخر کار شما که با توجه به دنبال بحثی بود که درباره رئیس جمهور وقت یعنی هاشمی رفسنجانی که حکم را دادند و گفتند ملاقاتهای دوجانبه رسمی با وزیران ایران لغو و هیچ مبنایی برای مذاکره با ایران وجود ندارد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی بیرجند رسا، علی اکبر ولایتی نامزد در بخش اول مناظره تلویزیونی انتخابات ریاست جمهوری به تشریح برنامههایش در عرصه سیاست خارجی و داخلی پرداخت.
ممکن است در برخی موارد برخی برداشتهای نادرستی از ریاست جمهوری داشته باشند.
این برداشت غلط در سایه دو اتفاق شامل مشکلات اقتصادی و دوم تصویری که دولت کنونی از خود به جای گذاشته پدید آمده است.
حوزه سیاست، حوزه اقناع و تدبیر است و سلسله تحکم نیست.
من معتقدم حل مشکلات اقتصادی در گرو اصلاح نگاه و اولویتهاست.
خشی از مشکلات اقتصادی ریشه در تحریمها دارد.
بسیاری از مردم بر اساس نظرسنجیها اصلیترین اولویت را مسائل خارجی و رفع تحریمها میدانند.
به همین دلیل باید افرادی متصدی کار شوند که این تجربه را دارا باشند،تجربه من در مصوبه 598 و اجرایی کردن قرارداد 1975 چنین چیزی است.
در بحث هستهای نیز باید به صورتی عمل کنیم که با کشورهای دیگر قهر نباشیم زیرا وظیفه دستگاههای دیپلماسی کاهش هزینه است و نه صدور بیانیه و اعلام مواضع.
سؤالات و بحث های دیگر نامزد ها
محسن رضایی:
قطعنامه 598 صادر شده بود که آقایان میگویند اجرایی کردیم؛ الان در هستهای چیزی نداریم.
سوال دوم من از آقای حداد، ولایتی و قالیباف این است که مگر شما ائتلاف تشکیل ندادید؟ از این اختلاف نظرها پیداست که اختلافنظرهای جدی دارید. برای ما توضیح دهند که چرا اینطور شده است.
محمدباقر قالیباف:
رابطه بین رزمندگان نظامی با سیاست یک رابطه دوطرفه است و بنده معتقدم در دوره ریاست جناب عالی به مدت 16 همیشه به صورت یک طرفه همیشه از ظرفیت رزمندگان و ایثارگریها به نفع سیاست خارجی استفاده کردیم.
در دوره شما هیچ موقع سیاست خارجی به کمک رزمندهها نیامد و بنده شنیدم شما گفتید در غیرمتعهدها این کار را کردهاید که در بغداد این اتفاق نیفتاد ولی شما هیچ وقت نگفتید که رزمندهها رفتند جانشان را گذاشتند و جنازهشان برنگشت، بنابراین این چه ربطی به دیپلماسی داشت؟
اینکه شما میفرمایید ما با میتران مینشستیم قهوه میخوردیم اما زمانی که شما با میتران قهوه مینوشیدید ما در جبهه موشکهای میراژ میتران میخوردیم اگر شما رابطهتان با ایشان خوب بود خوب جلوی آنها را میگرفتید که ما را نزنند.
به نظر من سیاست خارجی در آن دوره نتوانست فعال شود حتی در حوزه دیپلماسی اقتصادی نیز همین طور بود.
غلامعلی حدادعادل:
بنده یک اختلاف نظری با آقای ولایتی دارم و آن اینکه حل مسئله هستهای سختتر از قرارداد مربوط به آتشبس جنگ میدانم، علتش هم این است که اصلا مسئله هستهای وجود ندارد.
ما متهم هستیم به اینکه میخواهیم بمب بسازیم یعنی دشمن چنین چیزی را به ما میگوید و خودش هم میداند که چنین چیزی نیست یعنی تفاوت در این است، گفتند کسی را که خوابیده میشود از خواب بیدار کرد ولی کسی که خودش را به خواب زده است، هیچ وقت نمیشود او را بیدار کرد.
بنده تلاشم این بود که اگر آقای احمدینژاد کار درستی انجام میداد، میگفتم درست است و اگر میدیدم قانون شکنی میکند، مقابلش میایستادم، شما به خوبی واقفید که بنده در مجلس هفتم وقتی احمدینژاد قانون مصوب مجلس را اجرا نکرد، محکم ایستادم و از حق ملت به عنوان رئیس مجلس دفاع کردم، خودتان هم میدانید که تاوانش را پس دادم و یک لحظه هم پشیمان نیستم.
من از شما (عارف) که دوست عزیز و همنشین من در مجمع تشخیص مصلحت نظام هستید، یک سوال دوستانه میپرسم، آن کاندیدایی که آمد در تبلیغات انتخاباتی خودش، مرتبا دم از قانون میزد و دیگران را دروغگو میدانست و میگفت نباید دروغ گفت، و باید قانون را رعایت کرد، وقتی که انتخابات انجام شد، روز جمعه هنوز درب صندوقهای اخذ رای باز نشده، خبرنگاران خارجی را دعوت کرد و به مردم گفت که من رئیسجمهور شدم، آیا این اقدام خلاف قانون بیّن بود یا نه؟ آیا با این اقدام، هواداران خودش را تحریک نکرد؟ و زمینه آن فتنه و آشوب را فراهم نکرد؟
آیا بعد از آنکه تهمت تقلب به این نظام زدند، رهبر معظم انقلاب در نماز جمعه 29 خرداد 88 اعلام کردند که نظام جمهوری اسلامی اهل تقلب در انتخابات نیست، بنده سؤالم این است شما (عارف) چرا سکوت کردید؟
اگر صحبت میکردید، از حق دفاع میکردید، میگفتید که تقلب نشده یا اگر واقعا تقلب شده بود، استدلال میکردید و یا به دوستتان که مورد تایید آقای خاتمی هم بود، میگفتید که تو نباید قبل از اینکه درب صندوقهای اخذ رای باز شود، بگویی رئیسجمهورم؛ این موضوعات چه ایراد و عیبی داشت که شما سکوت کردید؟
بنده که سکوت نکردم، چه اشکالی داشت و این سخنان را همان موقع گفتم و الان هم تکرار میکنم.
سید محمد غرضی:
در زمانی، آمریکا بر همه منطقه مسلط بود الان ما نیز بخشی از این قدرت سیاسی را به همراه داریم؛ آیا قدرت سیاسی ما افزون است یا آمریکا؟
سعید جلیلی:
شما در صحبتهای خود گفتید با دنیا آشتی خواهم کرد، این را من متوجه نمیشود، در مسائل بین الملل بحث قهر و آشتی مطرح نیست. بحث منافع در میان است، اگر منافع ما با کسانی در تعارض است ما باید از خودمان دفاع کنیم.
مثلا ما از مردم بحرین دفاع میکنیم اما این به معنای قهر ما با دولت بحرین نیست.
ما با تونس روابط خوبی داریم چون در آن زمان با بن علی و مبارک قهر کردیم. ما باید اینها را تحلیل و به صورت رئال بیان کنیم.
اینکه شما گفتید مسئولیت سیاست خارجی را میپذیرید. در دوران 16 ساله شما اتفاقاتی افتاد که اگر شما مسئولیت آنها را بپذیرید کار بسیار خوبی کردهاید. نمونه آن همین گفتگوهای انتقادی است که شما در دوره خودتان با اروپا داشتید و مجموعهی این گفتگوها 7 دوره بود که به قضایای بعد از جنگ اول خلیج فارس برمیگشت که خود آنها در قطع نامه 1997 گفتند که باید گفتگوها انتقادی باشد، ما شروع کنیم و بحثها درباره نگرانیها درباره رفتارهای ایران باشد و خواستار بسیاری از عوامل از جمله حقوق بشر باشیم. مثل حکم اعدام علیه سلمان رشدی و مسائل مربوط به تروریسم .
در این باره هفت دور گفتگو برگزار شد که آخرش آن چیزی که مطرح شد این بود که در سال 1997 و اواخر کار شما که با توجه به دنبال بحثی بود که درباره رئیس جمهور وقت یعنی هاشمی رفسنجانی که حکم را دادند و گفتند ملاقاتهای دوجانبه رسمی با وزیران ایران لغو و هیچ مبنایی برای مذاکره با ایران وجود ندارد.
اگر قضایای 598 حل شد باید ببینیم چه زمانی بوده، آیا بعد از حمله صدام به کویت بود؟ در آن زمان هیچ کس دیگر مدافع او نبود.این را باید بگوییم که اگر ما از کردههای خودمان فقط حرف بزنیم بی انصافی است و باید همه اینها را حاصل 8 سال دفاع مقدس رزمندگان کشورمان بدانیم.
پاسخ علی اکبر ولایتی:
من هیچ وقت نگفتم که با میتران قهوه خوردم. صحبتی که بین من و آقای میتران شد بعد از جنگ بود و من در آن زمان هیچ ملاقاتی با میتران نداشتم .
دیپلماسی فقط صحبت کردن نیست و باید کارهای دیگری صورت گیرد.
قبل از اینکه بحث تحریمها مطرح بشود آقای سارکوزی از بنده دعوت کرد که به پاریس بروم و با وی صحبت کنم، بنده با آقای رئیس جمهور صحبت کردم و وی به من گفتند که حتما برو و بنده رفتم و ملاقات با سارکوزی یک ساعت طول کشید. بنده با آقای سارکوزی صحبت کرد و در رابطه با تعداد سانتریفیوژها و اینکه ما غنی سازی را متوقف نکنیم و یک چیز بینابینی اتفاق بیافتد که مثلا این 8 هزار سانتریفیوژ میخواستیم تبدیل شود به 5 هزار و آنها نیز خواستههای ما را برآورده کنند.قرار شد مذاکرات با آقای «لویت»، نفر دوم فرانسه، ظرف مدت یک هفته ادامه یابد. آقای سارکوزی در آن جلسه به من گفت که دو هفته بعد نیز به ایران خواهد آمد و گفت ملت شما ملت بزرگی است و میخواهم دست این رهبر بزرگ و این ملت را من بفشارم. صحبتهای من را سفیر ایران در فرانسه ضبط کرده و در وزارت خارجه موجود است. ولی متاسفانه در همان زمان با نظر رئیس جمهور به فرانسه رفتم. قائم مقام وزارت امور خارجه کاردار فرانسه را خواست و به نوعی به او گفت، آن کسی که به پاریس آمده نماینده رسمی ما نیست و شما باید با فلان آقا صحبت میکردید و عملا از آن به بعد همه چیز کنسل میشود. قرارهای اولیه این گونه بود که نفر دوم فرانسه به ایران بیاید و مشکلات هستهای برطرف بشود ولی عملا همه چیز برهم خورد.
ما میتوانیم هم سانتریفیوژها و انرژی هستهای را داشته باشیم و هم مسائل بین المللی را حل کنیم و میشود هم انرژی هستهای را داشت و هم تحریم نشد.
این که در آخرین مذاکره ما با 1+5 آقای جلیلی گفتند که ما یک سری پیشنهاد داریم و آنها یک سری پیشنهاد دادند و باید بررسی بشود میشد که ما کمی جلوتر برویم و مقداری از آن پیشنهادات را بپذیریم و از طرف دیگر منافع بیشتری را دریافت کنیم. در این جلسه این طور گفته شده است که اگر غنی سازی را کمی کندتر کنید ما این سه تحریم را از شما برمیداریم و بعد معلوم است که هر کاری که انجام شود قدم به قدم انجام میدادند. در صورتی که گفته شد ما فلان کار را میکنیم، شما کل تحریمها را بردارید. این مطالبی را که میگویند یکی از مسئولین وزارت خارجه شاهد است، یعنی مثل اینکه شما بروید یک لیوان بخرید و فروشنده بگوید 100 تومان و شما بگویید 20 تومان بدهید و فروشنده میگوید اگر نمیخواهی بخری چرا وقت ما را میگیری. شما یک قدم بردارید،آنها چند قدم بردارند. بنابراین بنده فکر میکنم که دیپلماسی این است که در داخل کشور خودمان طوری رفتار بکنیم که باید بتوانیم یک تعامل با همه دنیا داشته باشیم و قضیه بده و بستان است و هنر دیپلماسی بیانیه صادر کردن نیست و حتما این روند مذاکرات هستهای درست نیست و اگر درست بود وضع ما به این حالت نمیرسید.
جلیلی:
اگر اطلاعات دیگرتان هم مثل اخبار سوم درباره آلماتی باشد، واویلا است! نوار گفت و گوهای آلماتی پیاده شده و خدمت آقا داده شده است. بگذارید به مردم بگویم که در آلماتی چه گذشت؟ آنها به ما گفتند که 20 درصد غنی سازی را بردارید تا ما بعد تحریم را برداریم. این یعنی «در» در برابر «آب نبات» که برخی دوستان شما قبلا دنیبالش بودند!
رئیس تیم مذاکره کننده هسته ای ایران، ادامه داد: در زمان مذاکرات شما با سارکوزی و روسیه هم بعدها بحث هایی شد و آنجا به آنها مواضعمان را گفتیم. اما برخلاف سخنان شما، سارکوزی خواستار متوقف شدن برنامه هسته ای کشور بود. بعد هم آقای «لویت» نفر دوم فرانسه است؟ او یک کارشناس در الیزه است! سه بار خود آقای سارکوزی با آقای احمدی نژاد صحبت کرد. باید دید که ما چه ما به ازایی در قبال این مذاکرات می گیریم.
جلیلی با تاکید بر اینکه «مبنای حرفهای شما درباره آلماتی غلط است» خطاب به ولایتی گفت: ما به آنها گفتیم هرچقدر شما عقب بروید، ما عقب می رویم. اگر 5 کیلومتر شما عقب بروید، ما هم 5 کیلومتر عقب می رویم. نماینده انگلیس خواست این کار را بکند اما نماینده آمریکا مانع شد. آنها حاضر نشدند که عقب بروند و این به دلیل منطق محکم ما بود که آنها رفتند تا با روسایشان مشورت کنند که 40 روز طول کشید. آنها در برابر منطق ما اصلا جوابی نداشتند که متاسفانه امروز از جانب شما اینگونه مطرح می شود!
کی گفته ما قرار است فقط اعلام موضع کنیم؟ ا
از سال87 فقط یک قطعنامه صادر کردند و نتوانستند دیگر اجماعی داشته باشند.
ولایتی:
جناب دکتر جلیلی کلاس فلسفه نیست. شما چند سال مسئول هستید و هیچ پیشرفت نکردید . بلکه مشکلات بیشتر شده است. هنر دیپلمات این است که تلاش رزمندگان هدر نرود.
قالیباف:
رزمندگان باید خیری از دیپلمات ببینند.جلیلی:
حوزه سیاست خارجه؛ باید حوزه اندیشه بر اساس اسلام ناب و ساز و کار مقتدرانه قوی و هوشمندانه باشد. اگر ما اینکار را نتوانیم انجام دهیم دچار ضعف می شویم. این یک بحث اساسی است. سوال من را آقای ولایتی جواب نداد که چرا بعد از 7 سال گفتگویشان تحریم های داماتو صادر شد و برای رئیس جمهور وقت هم حکم جلب آوردند.